Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Mózgspołecznyszarańczypustynnej
5
zapewnepoto,bymogłysprostaćwymaganiomprzetwarzaniadodatko-
wychinformacjiwystępującychwnowopowstałym,bardziejzłożonym
środowiskuspołecznym(ryc.1.1)6.
Brakkontaktówspołecznychpowodujepowrótdofazysamotniczej,
czemutowarzyszyredukcjaobjętościmózgu.Coistotne,mózgitychsza-
rańczynierosnąrównomiernie,aleraczejwtychobszarach,któresą
szczególnieważnewfaziestadnej(ramka1.1).
RAMKA1.1.Narządnieużywanyzanika
Mózgpoddawanyzłożonyminterakcjomspołecznymnierośniecałościowo.Jest
narządemenergetyczniekosztownym,dlategoprzyjmujesię,żekonkretnejego
obszarypowinnysiępowiększaćwyłączniewtedy,kiedysąpotrzebnedoreali-
zacjiokreślonychfunkcji46.Innymisłowy,wielkośćobszarumózgowegojest
powiązanazjegoznaczeniemfunkcjonalnym.Jeżelispołecznekontakty/izola-
cjapodlegajązasadzieHnarządnieużywanyzanika”
,tomiejscowedostosowania
neuroanatomicznepowinnywystępowaćwzależnościodwymagaństawianych
przezspołecznelubsamotniczewarunkiżyciowe.Badaniaeksperymentalnenad
powiązaniamiizolacjispołecznejlubsamotniczegotrybużyciazwielkościąmózgu
pokazują,spójniezprzytoczonymrozumowaniem,żeefektytenieuwidaczniająsię
wsposóbjednolitywcałymmózgu,alesąnajwyraźniejszewobszarachodzwiercie-
dlającychróżnicefunkcjonalnemiędzyżyciemsamotnymastadnymutegokon-
kretnegogatunku.Itakuszarańczywfaziestadnejstwierdzasięwiększystosunek
śródmóżdżadopłatawzrokowego,awukładachwzrokowymiwęchowymwyższe
ośrodkiodpowiadającezaintegracjępolimodalnąsąnieproporcjonalniewiększe
odpierwszorzędowychneuropiliczuciowych6,48.Komplekscentralny,ważnyośro-
dekpolimodalnejintegracjiczuciowejiczuciowo-ruchowej,równieżjestznacznie
większyuszarańczywfaziestadnej.Ichociaższarańczapustynnawfaziesamotni-
czejmaogólniemniejszymózg,pierwszorzędoweneuropilewzrokoweiwęchowe
sąuniejnieproporcjonalnieduże,prawdopodobniezewzględunawiększeryzyko
atakudrapieżnikówipotrzebęwykrywaniaprzezszarańczężyjącąsamotniebodź-
cówwzrokowychwwiększejodległości48.Podobnemiejscoweredukcjewielkości
mózguuzwierzątżyjącychwizolacjiodinnychprzedstawicieliwłasnegogatunku
stwierdzonomiędzyinnymiumuszkiowocowej(Drosophilamelanogaster)49,kilku
raspszczołymiodnej(przegląd:patrz5)orazssaków27.NaprzykładGerhardTechnau49
wykazał,żeizolowanespołeczniedorosłesamiceDrosophilamelanogastermają
mniejwłókienciałgrzybkowatychniżosobnikizgrupykontrolnej.Uprzedsta-
wicielitegogatunkuciałagrzybkowateuczestnicząwuczeniusięwęchowym,
integracjipolisensorycznejiprocesachpamięciowych(przegląd:patrz50).
