Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prótasis.Narodzinykarlizmu.Kwestiadynastycznajakoprzyczyna...
Tymsamymzostałystworzonepodstawypodpolitycznysojusznabsolutystówoświeconychn
iliberales,którzywspólnieprzeprowadząustrojowątranzycjęodmonarchiiabsolutnejdokon-
stytucyjnej,odAntiguoRégimendoNuevoRégimen
19
.Dekretemz9listopadaCeaBermńdez
utworzyłministerstworozwoju(MinisteriodeFomento),któreprzejęłokompetencjeRady
Kastylii,przezcopołożyłpodwalinyinstytucjonalnepodkapitalistyczneprzemianywżyciu
gospodarczym,podjętewnastępnychlatach
20
.31grudniaMariaKrystynauzyskałaodswego
królewskiegomałżonkałprzezcałeżyciechwiejnegoiulegającegonaciskomzewszystkich
stronłpodpisnakolejnymdokumencie,którytymrazemanulowałkodycylsprzeddwóch
miesięcyiprzywracałSankcjęPragmatyczną.UpoważnionaprzezFerdynandadosprawowania
funkcjimonarszychnaczasjegochorobyiwspieranaprzezsiostrę,MariaKrystynaprzystąpiła
wrazzCeaBermudezemdoeliminacjiprzeciwników.12stycznia1833rokurozwiązanezo-
stałyoddziałyVoluntariosRealistas,grupującezwolennikówinfantaiStaregoPorządku.Nowy
ministerwojny,markizdeZambrano(MigueldeIbarrolayGonzález,1776-1848)
przeprowadziłczystkęwregularnychsiłachzbrojnych,usuwającwszystkichgenerałów
ioficerówpodejrzewanychowiernośćprawowitemunastępcy(wymienionoteżwszystkich
kapitanówgeneralnych,czylidowódcówwposzczególnychprowincjach).Faktyczniewszyst-
kietezmianybyłyzakamuflowanym,acznodgórnymn,zamachemstanu.Wreszcie,13marca
DonCarlosijegorodzinaotrzymalinakazopuszczeniakrajuiudaniasiędoPortugalii,skąd
książęzgłosiłoficjalnyprotestpodkoniecnastępnegomiesiąca
21
.Zaprotestowałtakżedwór
neapolitańskiorazprymasToledoiHiszpanii,kardynałPedroInguanzoRiVero
(1764-1836),któryteżodmówiłuczestnictwawślubowaniunawiernośćinfantceIzabeli
22
.
UroczystyaktjejproklamacjijakoksiężniczkiAsturii
23
(PrincesadeAsturias)odbyłsię,zgodnie
ztradycją,wkoronacyjnymkościeleklasztornymśw.Hieronima(MonasteriodeSanJéronimo
elReal),20czerwca1833roku.
FerdynandVIIzmarłwMadrycie29września1833roku.Zgodniezjegotestamentem
MariaKrystyna
24
zostałaopiekunką(tutora)nieletniejIzabeliorazregentkąrządzącą(regente
buntprzeciwkojejkrólewskiemumałżonkowi,świadczywymownieostopniuuzależnieniaregentki
odliberałów.NiepowodzeniemskończyłysiętakżeinneinwazjepodjęteprzezliberałówwGeronie,
Aragonii,Nawarze,Orenseetc.
19
TrudnooprzećsięporównaniudomechanizmuanalogicznejtransiciónprawiepółtorawiekupóŹniej,
odautorytarnegoEstadoNuevodomonarchiidemokratycznej,przeprowadzonejrównieżwspólnie
przezfrankistówaperturistasidotychczasowąopozycjęantyfrankistowską.
20
Zob.A.Wilhelmsen,Laformacióndelpensamientopol{ticodelcarlismo(1810-1875),ACTAS,Madrid1998,
s.166.
21
ProtestadesusderechosdelInfanteDonCarlos,29IV1833,[w:]HTE,t.II,SeVilla1941,s.274.
22
Zob.G.Alfćrez,op.cit.,s.44.
23
Książę(lubksiężniczka)AsturiitooficjalnytytułnastępcytronuwKrólestwachKastyliiiLeonu
od1388roku,odziedziczonynastępnieprzezkrólówcałejHiszpanii.
24
Notabene,ledwietrzymiesiącepośmiercimęża,28grudnia,królowa-wdowazawarłapotajemneimor-
ganatycznemałżeństwozmłodszymodsiebiesierżantem[sic!]gwardiikrólewskiej,AgustinemFernan-
27
