Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
religijnyminiemalformułkamicałąmaterialnąstronęmiłości.
Towszystkoodpada;miłośćstajesięsynonimempożądania,przelotnej
skłonności,„wymianądwóchkaprysówizetknięciemdwóch
naskórków”,wedledosadnegookreśleniaChamforta.Zmieniasię
zwłaszczastylmiłości.WwiekuXVIInajbardziejpłochaCelimena
czujesięwobowiązkupokrywaćprzelotnefantazjeswejnienasyconej
zalotnościfrazeologiąwielkichuczuć;wXVIII,przeciwnie,nawet
prawdziweuczucieukrywasięwstydliwiepodmaskąobojętności
icynizmu.Jeżeliprzywdziewajeszczeniekiedyszatytrubadura,czyni
tojedyniechybaprzezrozpustęumysłową,aby,jakValmont
wstosunkudopanideTourvel,szukaćwtejzabawieświeżychpodniet
dlawyschłegoserca.SynteząepokistajesięgłośnezdanieBuffona:
„Jedynąrzeczącośwartąwmiłościjestjejstronafizyczna”;całybalast
uczuciowyodpada,zazdrośćnawetwychodzizmody,osądzonajako
śmiesznyiniecywilizowanyprzeżytek.Kobieta,radanierada,dostraja
siędonowegostylu.Dawnabogini,która,jaksłynnaJuliad'Angennes,
królowapałacuRambouillet,czternaścielatkazaławzdychaćdosiebie,
nimuwieńczyławytrwałesłużby,dziśgodzisięnaznaczneskrócenie
czasuobowiązującychzalotów.Wedlepowszechniegłoszonego
mniemania,„wystarczykobiecietrzyrazypowiedzieć,żejestładna,
abyzapierwszymrazempodziękowała,uwierzyłazadrugim,
awynagrodziłazatrzecim”.Przypuściwszynawet,żekobieta
–szczególnietrudnalubpoczątkującajeszczewturniejachmiłosnych
–opierasiędłużejniżjestwzwyczaju,wówczaszalotytrwajądwa
tygodnie,miesiącwreszcie:ażnadchodzichwila,wktórejdama
ukazujesięzeswymwielbicielemwlożyOpery,iwtensposób
–wedlezwyczaju,ceremoniiprawie,uświęconejprzezświatowepanie
XVIIIw.–przedstawianiejakooficjalnietowarzystwuuwieńczonego
kochanka.
Wturniejachtychkobietaprzechodzinierazidoczynnejroli.
Wpustkęuczuciowegożyciawciskasięprzedewszystkimpróżność.
Pozycjatowarzyskakobietyzależyniemalodtego,abyprzykuć
dosiebie,bodajprzelotnie,mężczyznę,będącegowdanejchwili
naświeczniku.Mężczyzna„wmodzie”,otomagicznesłowo,bardziej
zwycięskieniżmłodość,niżuroda.Takimężczyznamożepokobietach
deptać,pomiataćnimi,urokjegobędziesięwzmagałjedynie.Corano,
budzącsię,zastanieprzyłóżkupakietlistówmiłosnych,które–jak
książęRichelieu–rzuciniedbaledoskrzynkiznapisem:„listy,których
niemiałemczasuprzeczytać”.Pośmiercitegonestorazłotejmłodzieży
znalezionopięćnierozpieczętowanychlistów,błagających,wimieniu
