Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Początek.Powojennarzeczywistośćwpolskiejprozie...
27
dotądzasady,dziękiktórymczłowiekwiedział,jakzachowaćgodność,
ikiedyjegopostępowaniejestwłaściwe.
Naporządekrzeczydecydującyotym,iżdanąwersjęrzeczywi-
stości(orazwłaściwąjejkulturę)żyjącawniejspołecznośćuznajeza
normalną,naturalnąskładasięwszystkoto,cotrzebawiedzieć,czy
też,wcotrzebawierzyć,abypostępowaćwsposóbakceptowalnydla
członkówtejspołecznościwramachrólpełnionychprzezkażdego
znich.Chodzinietyleopanowanienadzachodzącymizjawiskamiile
nadichorganizacją.Owąorganizacjęstanowiąmodelepercypowania
rzeczyzapisanewludzkichumysłach,sposobyichinterpretowania.
Natakiemodeleinterpretacyjneskładająsięnormy,wartości,świa-
topoglądczłonkówdanejspołeczności23.
Normywyznaczająideały(reguły)właściwegozachowaniasię
wokreślonychsytuacjach,wodniesieniudoinnychjednostekspo-
łeczności,wktórejistniejezasadniczazgodacodookreślonychstan-
dardówzachowania.Ci,którzynieprzestrzegająustalonychreguł,są
marginalizowani,naznaczeniinnością,wykluczani.
Wartości,czylipodzielanepowszechnieideedotyczącesposobów
icelówżyciawwymiarzejednostkowymiogólnospołecznymczęsto
bywająnieuświadamianeiniewerbalizowane,choćwzasadniczy
sposóbwpływająnaprzeżywanieświata.Podobnieświatopogląd,
wktóregozakreswchodząwyobrażeniaomiejscuczłowiekawrze-
czywistościorazjegorelacjachzotoczeniem,odobruizłu,Hsiłach
sprawczych”decydującychoobrazieświata,losiejednostki.
IArturSandauerwŚmierciliberała,iJerzyAndrzejewskiwWiel-
kimTygodniupróbująpokazać,cosiędzieje,kiedymodelepercypo-
waniaświata,decydująceosposobachjegointerpretowania,acoza
tymidzieoludzkichzachowaniach,wartościowaniutychzachowań
etc.niepasujądorzeczywistości,przestająsięwniejsprawdzać,spro-
wadzająsiędoabsurdu.
WielkiTydzieńtodlakatolikówczasskupienia,wyznawaniagrze-
chówiodbywaniapokutywobliczumękiPańskiej,śmierciChrystusa
nakrzyżudlazbawienialudzkości.W1943r.naówczassacrum
nakładasięczasprofanum–agoniipowstaniawwarszawskimgetcie,
zagładyŻydówskazanychnaśmierćpoobustronachmurudzielącego
23Por.WojciechJ.Burszta,Antropologiakultury.Tematy,teorie,interpretacje,
ZyskiS-ka,Poznań1998,s.49–50.BadaczcytujepoglądWardaGoodenougha
naporuszonytemat.
