Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Osiągnięciatwórczetozkoleikategoriaopisującafaktyczne,namacal-
nedokonaniatwórczedanejosoby.Carson,PetersoniHiggins(2005,s.37)
osiągnięciatwórczedefiniująprzezpryzmattwórczychproduktówgenero-
wanychprzezdanąosobęwtrakciejejżycia.Osiągnięciatwórczeopisywane
sąprzeznajwyższepoziomytwórczości,takiejaktwórczośćprofesjonalna
(Kaufman,Beghetto,2009,2013a;Nęcka,2001),wybitna(Kaufman,Beghet-
to,2009,2013a;Nęcka,2001;Richards,1999,2007;Szmidt,2017a)czyhi-
storyczna(Boden,2004).Wiążąsięonezgenerowaniemwytworów,które
sąuznawaneprzezwyspecjalizowanegronaodbiorcówlubrecenzentówza
obiektywnietwórcze(Carsoniin.,2005).Liczniautorzywskazują,żeosią-
gnięciatwórczesąefektemwzajemnychinterakcjiczynnikówocharakterze
indywidualnym,takichjak:zdolnościtwórcze(Plucker,1999a),wyobraźnia,
inteligencja(Kim,2008),cechyosobowościtwórczej(Batey,Furnham,2006;
Feist,1998),motywacjasamoistna(Amabile,1996)orazczynnikówocha-
rakterzespołecznym,jakwłaściwościśrodowiskarodzinnego(Harrington,
Block,Block,1983)czykulturalnego(Csíkszentmihályi,1996).Mimoże
osiągnięciatwórczesąefekteminterakcjicechindywidualnych,któremają
wpopulacjirozkładnormalny,zczynnikamiśrodowiskowymi,torozkład
samychosiągnięćtwórczychjestskośny(Jaukiin.,2014;Karwowskiiin.,
2017),przypominającyodwróconenJ”.Wpraktyceoznaczato,żezaledwie
niewielkiodsetekpopulacjimożepochwalićsięosiągnięciamitwórczymi.
Podsumowując,niepowinnosięstosowaćzamienniepojęćtwórczegopo-
tencjałuoraztwórczościrozumianejprzezpryzmattwórczejproduktywno-
ści(Runco,2003).Owszem,zakresypojęciowetychterminówmająpewną
częśćwspólną,ponieważkażdaosoba,którąuznajesięzatwórczą,bezwąt-
pieniajestrównieżosobąkreatywną.Jednakzależnośćodwrotnaniezawsze
występuje,ponieważsampotencjałtwórczyniejestwystarczającymwarun-
kiemosiągnięćtwórczych.Ponadtostosowanietychdwóchterminówdotego
samegozakresuzjawiskwydajesięniepotrzebnąkomplikacją,ponieważ-jak
twierdziRunco(2003)-wmomenciegdymasiędoczynieniaztwórczymi
osiągnięciami,dyskusjaotwórczympotencjaleczykreatywnościstajesię
zbędna.Pojęciepotencjałutwórczegolubkreatywnościodnosisięprzede
wszystkimdotychosób,któreniemająwswoimdorobkudziełtwórczych,
jestzatemdoskonałąmatrycądoanalizowania,rozpoznawaniaiwspierania
twórczościwtokuprocesówedukacyjnych.ZdaniemRunco(2003)twórczy
potencjałzdefinicjiwymagabowiemrealizacji.
Wujęciupsychologiiróżnicindywidualnychgłównymiwyznacznikami
aktywnościtwórczejorazosiągnięćtwórczych,obokzdolnościtwórczych
(Guilford,1978),sączynnikiosobowościoweorazmotywacyjne(Chrusz-
czewski,2013;Feist,1998;Feist,Barron,2003),atakże-nacowskazu-
64
