Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
rozumianegowkategoriachwładzy,3)interestenjestkategoriąobiektywną
iuniwersalną,jestnistotąpolityki”
,naktórąniemająwpływuaniokoliczności
czasu,animiejsca-opierasięnasłowachTukidydesa,nwspólnotainteresówjest
najsilniejszymzwięzi,czytomiędzyludźmi,czypaństwami”
,atakżenazałożeniu
Salisbury’ego:njedynawięźwspólnoty,jakamożeprzetrwaćmiędzynarodami,
tonieobecnośćkonfliktowychinteresów”
,4)realizmjestświadomymoralnego
znaczeniadziałańpolitycznych,aleutrzymuje,żeuniwersalnezasadymoralne
niemogąbyćodnoszonedodziałańpaństwwsposóbabstrakcyjny,leczmuszą
zostaćprzefiltrowaneprzezkonkretneokolicznościmiejscaiczasu.Człowiek
możepowiedziećnsprawiedliwościmusisięstaćzadość,nawetjeśliświatmiałby
zginąć”
,alepaństwoniemożetakpowiedziećwimieniutych,którychmawswojej
opiece
9
.Niemożebyćpolitycznejmoralnościbezrozwagi,toznaczywzięciapod
uwagępolitycznychkonsekwencjidziałańmoralnych.Realizmuznajerozwagę,
ważeniekonsekwencjialternatywnychdziałańpolitycznych,zanajwyższąwartość
polityki,5)realizmodmawiauznaniaaspiracjimoralnychokreślonegonarodu
zamoralneprawarządzącewszechświatem(intowłaśniekoncepcjainteresów
definiowanychprzezwładzęratujenaszarównoprzedmoralnymiekscesami,
jakipolitycznągłupotą”),6)realizmutrzymujeautonomięsferypolitycznej,tak
jakekonomistasferygospodarczej:myślikategoriamiinteresudefiniowanego
przezwładzę,takjakekonomistamyśliointeresiewkategoriibogactwa-takjak
ekonomistapyta:nczytodziałanieprzyczynisiędobogactwaspołeczeństwa?”
,
takpolitycznyrealistapyta:nwjakisposóbtodziałanieprzyczynisiędowładzy
państwa?”10.
Paradygmatrealistycznywneorealistycznejformienadalniestraciłatrakcyj-
nościiwartościeksplanacyjnejwukazywaniurzeczywistościmiędzynarodowej
11
.
Cowięcej,jaktwierdziEdwardHaliżak,jegodominacjawbadaniachnadregionem
AzjiiPacyfikujestnbezdyskusyjna”12.ZarównoRosja,jakiChinyopowiadająsię
zawzmocnieniemrolipaństwa,awzrostznaczeniatychpodmiotównaarenie
międzynarodowejświadczyosłusznościwyboruprzywołanejwyżejrealistycznej
definicjipaństwajakonajważniejszegoaktorastosunkówmiędzynarodowych
wbadaniutegozagadnienia.Realizmwstosunkachmiędzynarodowychzamy-
kasięwtezie,iżnpaństwojestnajważniejszymipodstawowymuczestnikiem
9
Słowaosprawiedliwościpochodząodśw.Augustyna.WyżejwspomnianakoncepcjaMorgen-
thauadobrzełączysięzesłowamiSunZi,odnoszącymisiędowojny(aleidopolityki):nwładca
niemożerozpętaćwojny,bosięrozzłościł.Wódzniemożerozpętaćbitwy,bosięobraził[…]
Gniewostygnie,obrazaprzejdzie,aleniszczonepaństwosięnieodrodzi,azabiciniewrócą
dożycia”
.SunZi,Sztukawojenna,Kraków2010,s.124.
10H.Morgenthau,op.cit.,p.3.
11
Globalizacjapolitykiświatowej.Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych,red.
J.Baylis,S.Smith,Kraków2008,s.195-223.
12
E.Haliżak,ZmianaukładusiłUSA-Chinyatransformacjaporządkumiędzynarodowego,
Warszawa2005,s.42.
