Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
47
Krytykaźródeł
Dokumentydotyczącerelacjirosyjsko-chińskichsądostępnewjęzykurosyjskim-
zarównowzbiorachСборникросийско-китайскихдокументов1949-1999,
Moskwa1999;Сборникроссийско-китайскихдоговоров1999-2007,Moskwa
2007orazРоссияиКитай:сборникдокументов1991-2006,Petersburg2007,
jakrównieżnarosyjskichstronachinternetowych(np.archiwumPrezydenta
FR).Dobrzedostępnesąrównieżnajważniejszedokumentytakichorganizacji,
jakSzanghajskaOrganizacjaWspółpracy,OrganizacjaUkładuoBezpieczeństwie
Zbiorowymitp.Problemzezbioramidokumentówjesttaki,żeczęstosąonenie-
kompletne,wybiórczeiprezentujątylkotakąwizję,jakąRosja/Chinychciałyby
przekazać(trudnodoszukaćsięupublicznionychdokumentówowspółpracy
wojskowo-technicznejczywkwestiachbezpieczeństwa,zatobezproblemów
możnaznaleźćdokumentyoułatwieniachwizowych).Wprzypadkuróżnych
dokumentówpodpisywanychnakolejnychszczytachnajwiększymproblemem
jestustalenie:a)faktycznejliczbydokumentówpodpisanych,b)ichtreści,c)ich
implementacji.Sprawdzanierzeczywistychwynikówkażdegorosyjsko-chińskiego
szczytutokażdorazowogotowareceptanafrustrację.Zdokumentamichińskimi
jestjeszczetrudniej(zwyjątkiemnajważniejszychznich,jaknp.traktat,niesą
onezawszeupublicznianie).Częśćzdokumentówdotyczącychwzajemnychrelacji
jestdostępnarównieżwwersjiangielskiej.Wjęzykupolskimwystępujątylko
fragmentarycznie.Oficjalnedokumentyrosyjsko-chińskiecharakteryzująsiękil-
komanajważniejszymicechami,zktórychurzędowyoptymizmjestnajważniejszy.
Badającje,należymiećrównieżświadomośćprzemilczeń,omijaniadrażliwych
kwestiiistosowaniaeufemizmów.Częstoto,czegonienapisano,jestważniejsze
odtego,cozawarto.Wczytywaniesięwkażdesłowojestnormąikoniecznością.
Jeślichodzioopracowania,towjęzykupolskimukazałosięniemałoma-
teriałównatematstosunkówrosyjsko-chińskich.Czołowąrolępełniątutaj
praceTadeuszaDmochowskiego(przedewszystkim:Rosyjsko-chińskiestosunki
polityczne(XVII-XIXw.),Gdańsk2001iRadziecko-chińskiestosunkipolityczne
pośmierciMaoZedonga,Gdańsk2009);ważnewkontekścierelacjitychkrajów
sąprace(najczęściejartykuły,czasempracezbiorowe,rzadziejmonografie)
KrzysztofaGawlikowskiego,BogdanaGóralczyka,WiktoraRossa,StanisławaZa-
paśnika,WaldemaraDziaka,JerzegoBayera,MałgorzatyPietrasiak,JakubaPolita,
DominikaMierzejewskiego,IreneuszaTopolskiegoczyRobertaJakimowicza.
Bardzocennesąartykułyikomentarzenatematwspółczesnychrelacjirosyjsko-
-chińskichMarcinaKaczmarskiego,WojciechaKonończuka,WitoldaRodkiewicza
iSzymonaKardasiazOśrodkaStudiówWschodnich.TensamOśrodekspecjali-
zujesięwtematyceAzjiŚrodkowej,ważnegopolarywalizacjirosyjsko-chińskiej,
stądteżpraceWojciechaGóreckiego,KrzysztofaStrachotyczyAleksandryJaro-
siewicz(iin.)sąpozycjamiobowiązkowymi.WkwestiiAzjiŚrodkowejrównie
ważnyjestrównieżimponującydorobekTadeuszaBodio(redagowałonprace
