Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
10Jednymzpodstawowychczynnikówdeterminującychludzkiezachowania
sąnormyprawne.Tooneokreślająnakazane,zakazaneidozwolonezachowania
jednostek(podmiotówprawa)iregulujądokonywanieczynnościdoniosłych
prawnie,zwanychprzezteoretykówprawaczynnościamikonwencjonalnymi.
Wyznaczajątymsamymichadresatomokreślonąsytuację,zwanąsytuacją
normatywną.
Niektórenormywytyczająsytuacjejednegopodmiotuwobecinnych.Opi-
sująpożądanywzorzeczachowaniadwóchlubwięcejpodmiotówwzględem
siebie.Sytuacjeprawnepodmiotówprawastająsięwówczassobieprzyporząd-
kowane,arelacjaichwzajemnegooddziaływanianasiebie,opartananormach
prawnych,jestnazywanastosunkiemprawnym.Naukaprawawyróżniaprzytym
kilkarodzajówstosunkówprawnych.Donajbardziejznaczących–regulujących
elementarneaspektycodziennegożyciakażdegoczłowieka,takiejaknabywanie
dóbriusług,wykonywanieprawwłaścicielaczyuprawnionegozograniczonego
prawarzeczowego,naprawianiewyrządzonejszkodyiinne–zaliczająsięsto-
sunkicywilnoprawne.Generalnieujmując,sątostosunkimiędzyautonomicz-
nymipodmiotamiprawaopartenazasadachdobrowolnościirównorzędności.
Skorokształtstosunkówcywilnoprawnychwdużejmierzewynikaztreści
normprawnych,tosytuacjaprawnajednostkijestuzależnionaodaktualnie
obowiązującegostanuprawnego.Sytuacjatazmieniasięwrezultaciewskutek
zmianlegislacyjnych:ustanowienia,zmianybądźuchylenianormprawnych
przezprawodawcę.Zmianywstosunkucywilnoprawnym–cozresztąprzyj-
mujęjakopodstawowąhipotezębadań–dokonująsięrównieżwnastępstwie
wyrokówTrybunałuKonstytucyjnego,szczególniestwierdzającychhierarchicz-
nąniezgodnośćnorm.StwierdzonaprzezTrybunałniekonstytucyjnośćnorm
prawnychniepozostajebezwpływunasytuacjęprawnąpodmiotów,którabyła
przeztęnormęuregulowana.Rzutujeteżnazakresiśrodkiprzywracaniastanu
zgodnegozKonstytucją.
20Problematykaniekonstytucyjnościprawaijejskutkówniejestnowa
wpolskiejnauceprawa.Zyskałanaznaczeniuwszczególnościpowejściu
wżycieobowiązującejKonstytucjiz1997r.,którawyraźniewysłowiłazasadę
jejnadrzędnościibezpośredniegostosowania(art.8),aponadtowyposażyła