Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wanotakżewlatach1871–1913liniekolejowe.Długośćichwzrosłaz21tys.
kmw1871r.do42tys.kmw1890r.i64tys.kmw1913r.Kolejnictwodys-
ponowałow1912r.kilkunastomatysiącamiparowozów,60tys.wagonów
osobowychorazprawie400tys.wagonówtowarowychibagażowych.
Rozwójkolejnictwawdecyducysposóbwpłynąłnawydobyciegla
kamiennego,któregogłównymdostawstałysiękopalnieZagłębiaRuhry,
ZagłębiaSaaryiGórnegoŚląska.Rozwójprzemysłuciężkiegoułatwiłzabór
Lotaryngii,posiadającejbogatezłożarudyżelaznej.Wprodukcjistalijuż
w1900r.RzeszawyprzedziłaAnglię(5,98mlnton),produkując7,37mln
tonrocznie.Przykłademrozwojuprzemysłubyłwzrostzatrudnieniawzakła-
dachKruppawEssenz16tys.robotnikóww1873r.do38tys.w1913r.
Symbolamiindustrializacjistałysiępotężne„dynastie”przemysłoweThysse-
nów(Mülheim),Kruppów,HenckelvonDonnersmarcków(Śląsk),Stumm-
–Halbergów(Saara).DalekozatymigigantamipożałyzakładySiemensa
(przemysłelektromaszynowy)czyBayeraiHoechsta(przemysłchemiczny),
którechoćdługojeszczemiałypozostaćwcieniukopalnianychszybówihut-
niczychpieców,tojednakwkategoriachtechnologicznychotwierałyjużdru-
farewolucjiprzemysłowej.WtychwłaśniedziedzinachNiemcynietyle
doścignęłykonkurentów,leczwręczzapewniłysobieprzed1914r.pozycję
przoduwświatowymeksporcie;ichudziałsięgnąłwówczas50%
wsprzedażyproduktówelektromaszynowychi28%chemicznych.
Intensywnierozwijanoimodernizowanopodwzględemtechnicznym
transportwodny.Flotaśróddowawzrosławlatach1872–1912z1530tys.
BRTdo7395tys.BRT;napoczątkuXXwiekubyłajużcałkowiciewyposa-
żonawsilnikiparoweispalinowe.Tonażniemieckiejmorskiejflotyhandlo-
wejdo1912r.wzrósłz1,6(w1872)do4,6mlntonrejestrowychbrutto.
TymsamymRzeszalokowałasięwciążjeszczedalekozaWielBrytanią
(19,9mlnton),alewyraźnieprzedStanamiZjednoczonymi(2,8mlnton).
Ponadtoniemieckaflotahandlowabyłazdecydowanienowocześniejszaniż
amerykańskaitylko1%jejtonażuprzypadałojeszczenastatkiżaglowe,
podczasgdywStanachponadjednatrzecia.
DużywpływnarozwójgospodarczyRzeszyzaczęłyuzyskiwaćzorganizo-
wanegrupyinteresówibanki.W1876r.powstałCentralnyZwiązekNie-
mieckichPrzemysłowców(ZentralverbandDeutscherIndustriellen),zktó-
I.EpokaWilhelmińska
17