Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szlacheckichprzywilejachfeudalnychwschodniołabscywłaścicieleziemscy,
mimomalejącegoznaczeniaekonomicznego,zyskiwalicorazwyższystatus
nietylkopolityczny,leczrównieżspołeczny.Niemcypozostawałydalejwe-
wnętrznierozdrobnione,wtakkrótkimczasieniedałosiębowiemzniwelo-
waćanidawnychpodziałówterytorialnychiwyznaniowych,anigłębokich
różnic,jakiewwynikuindustrializacjipowstałymiędzyprzemysłemarolnic-
twem,szlachtąamieszczaństwem,kapitałemapracą.Partiepolityczne,któ-
rewzasadziepowinnytesprzecznościdostrzegaćiłagodzić,niepotrafiły
sprostaćtemuzadaniurównieżztegopowodu,żeniemieckiładkonstytu-
cyjnynieobciążałichpolitycznąodpowiedzialnością,awięcniezmuszałdo
szukaniakompromisów.Wprawdzieordynacjawyborczadoparlamentu
Rzeszydawaładużemożliwościwyłonieniademokratycznejreprezentacji,
alesamparlamentmiałjednakograniczoneznaczenie.Jegorolasprowadza-
łasięgłówniedouchwalaniabudżetu.Zasadniczeuchwałyparlamentunie
mogływejśćwżycie,dopókinieuzyskałypoparciaRadyZwiązkuiakcepta-
cjicesarza.Rzeszabyłapaństwemkonstytucyjnym,alenieparlamentarnym;
decyzjewpodstawowychsprawachpaństwaznajdowałysięwrękucesarza,
aniereprezentacjinarodu.
WrzeczywistościwięcpolitykęwewnętrznąNiemiecnaprzełomieXIX
iXXwiekudeterminowałyelitywładzyostrukturachdośćtradycyjnych,
ztrzemafilarami:dworem,armiąibiurokracją.
Tabelanr3
WynikiwyborówdoparlamentuRzeszy(Reichstagu)wlatach1890–1912(licz-
bamandatów)
partie
Konserwatyści
PartiaRzeszy
NarodowiLiberałowie
PartiaPostępu
Centrum
1890
106
73
20
42
76
1893
72
28
53
48
96
1898
102
56
23
46
49
rok
1903
100
21
51
54
36
1907
105
50
24
54
49
1912
43
14
45
42
91
I.EpokaWilhelmińska
21
