Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
musięosiągnąćw1939roku.UczestniczyłwaneksjiKraju
Sudetówwpaździerniku1938roku,aleniewziąłudziału
winwazjinaPolskęw1939roku,ponieważwówczas
–kuswojemuniezadowoleniu–służyłwbatalionieuzupełnień
pułku.Sanderniewalczyłteżpodczaskampaniiwkrajach
BeneluksuiweFrancjiw1940roku;pozostawałwtedy
wgarnizoniewNiemczech.
ZachowałosięjedenaściedziennikówSandera,aleoprócz
nichistniałjeszczeconajmniejjeden,któryzostałspisany
w1944rokupodczaspobytuwNiszuwSerbii,gdzieautor
pełniłrolęinstruktoraw
Kampfschule
[8].Zostatniego
pamiętnikazachowałysięjedyniepojedynczestrony.Wydaje
sięjednak,żeSanderwykorzystywałswojeumiejętności
obserwacjiipisaniagłówniewtedy,gdyuczestniczył
wkampaniach,poczynającodinwazjinaZwiązekRadziecki
wczerwcu1941roku.Wspokojniejszychokresach,kiedy
przebywałnaprzepustcelubwypoczywałnaterenie
okupowanejFrancji–naprzykładwiosną1942roku,gdy11.
PułkPancernyuzupełniałtamstan–autormilkł.Wten
sposóbSanderdałnamznać,żedziennikitworzył
wkonkretnymcelu,aopisywanienudnegożycia
codziennego,cywilnegoczywojskowego,niesłużyłojego
realizacji.
Panzermann
dokumentowałdoniosłewydarzenia,
którychbyłświadkiemiwktórychuczestniczył,ale
najwyraźniejjedynymczytelnikiemmiałbyćonsam.Gdy
14stycznia1942rokupodTretiakowąjegooddziałdostał
„cięgi”odArmiiCzerwonejiSanderzastanawiałsię,czy
powiniendalej„opisywać(…)rozgrywającesię
tudramatycznewydarzeniadlaprzyszłychpokoleń”,tworzyć
dokumentdlajakiegośnieznanegoczytelnika,wyraźnie
zadawałpytanieretoryczne.Jegodziennikinietylkosąpełne
krytycznychuwagnatematinnychoficerów,jego
przełożonych,niemieckiejstrategiiitaktyki,anawetAdolfa
Hitlerai„Juppa”[9]Göbbelsa,lecztakżezawierająobrazowe
opisyprzemocyicierpieniadoznawanegoprzezobiestrony
wtrakcietejkampanii,licznychniemieckichstratorazzbrodni
popełnianychprzezniemieckąarmięnaradzieckichjeńcach
icywilach.OczywiścieSanderwiedział,żeniemógłbynigdy
