Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
projektypisarza.rekonstrukcja…
|
15
naiwnościiniedojrzałości.Wjednymzdziennikowychzapisów
twierdzi,żeniewielezlatpięćdziesiątychpamięta.Skoncentrowa-
nynasobieiswoimpotencjalnymtalenciepisałopowiadaniabę-
dącepróbkamiliterackimi,pozbawionymiistotnychtreści.Przy-
znaje,żeniemyślałosytuacjipolitycznejwPolsceinaświecie.
WByłembardzomłodyitakwgłowiejakiwsercumiałemwielki
nieład.Itowspomnienie–właśniewspomnienienieładumęczy
mnienajbardziej”(III,s.297).Wartykulenapisanympośmierci
KijowskiegoWłodzimierzBoleckiprzywołujetakiesłowapisarza:
Wdebiutowałemwroku1950!Wnajgorszymmomencie,pozjeździe
szczecińskim,naktórymzadekretowanosocrealizm.Przeniesiono
doWarszawyizmienionoredakcję«Twórczości»,wktórejchciałem
konieczniezadebiutować,botobyłopismoredagowaneprzezmo-
jegoprofesoraKazimierzaWykę.Zlikwidowano«Kuźnicę»i«Od-
rodzenie»,którebyłymodelamipism.Jeżelikiedyśwyobrażałem
sobiemojenazwiskowdruku,towtychpismach.Naglesięjelikwi-
duje,powstajezupełnienowepismo.Należałemdośrodowiska,któ-
renierozważałotegowkategoriachwyboruideologicznego,tylko
dosyćświadomie,dosyćchłodno:wejśćczyniewejść.Jeżeliwejść,
tozewszystkimikonsekwencjami.Wtedytrzebabyłopisaćwpew-
nymjęzyku,zzachowaniempewnychnorm,zzachowaniempewnej
stylistyki,niemówiącotemacie.Imyśmysięwkręciliwtęmaszyn-
kę,rozumiejąctak:jeżelitegoniezrobimy,toprzepadniemy.Jeżeli
przepadnę,tobędępoprostuurzędnikiem[…].Wybieramżycie,
wybieramzawód”5.
Winnymmiejscupodkreślałwagęautorytetustarszegopokolenia
pisarzy,którzynowemusystemowiwystawialipozytywneświadec-
two.Mówił,żemłodziimzawierzyli–przecieżautorytetyliterac-
kie–Nałkowska,Iwaszkiewicz,Breza,Andrzejewski,Tuwim,Bro-
niewski–powinnymiećjakiśpolitycznyinstynkt,wierzył,żewidzą
oniświatłowtuneluiwiedzą,corobią,sankcjonującnowąrzeczy-
wistośćswoiminazwiskami.Pisał:WBędącwtedybardzomłody,zu-
pełnieniedoświadczony,zupełniepozbawionyrady,kontroli,wspar-
cia,kierowałemsięautorytetamiliterackimi,wierząc,żetalentnie
możesięmylić”(II,s.291).Tojeszczejedno,obokwypowiedziMarii
Janion,świadectwonaiwnościiniesamodzielnościmłodegopoko-
leniapisarzytamtychlat,aleteżkonsekwencjespołecznegopostrze-
