Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
któreprzezpsychologównazywane,opisywaneipoddawanedziałaniom
ocharakterzeterapeutycznym(należądonichprzedewszystkimtrudności
wuczeniusię,takiejakdysleksja).Próbyodrębnegozdefiniowanianiepeł-
nosprawnościprzezpsychologówwPolscemożnazauważyćjużwlatach
dziewięćdziesiątychubiegłegowieku18,jednaknieprzebiłysięonedoszer-
szejgrupyodbiorców,niejęłyteżznaczącejpozycjiwdyskursienatentemat,
cowięcej-bardzorzadkocytowanewpracachspecjalistycznychina-
ukowych.Znajdująsięonegłówniewpublikacjachocharakterzepublicy-
stycznymlubpopularyzatorskim,skierowanymdowąskiejgrupyodbiorców,
mianowiciesamychosóbzniepełnosprawnościąiichrodzin.
StanisławKowalikdefiniujeniepełnosprawnośćzperspektywypsycho-
logicznejjakonutratęczęściowejlubpełnejzdolnościdopodmiotowegoor-
ganizowaniawłasnegodziałania,cozkoleiutrudniazaspokajaniepotrzeb
iwywiązywaniesięzzadańnarzucanychprzezotoczeniespołeczne”
19
.Takie
stwierdzeniejednaknietylkomoże,alewręczpowinnostaćsięprzedmio-
temkrytyki,ponieważzadania,któremożenarzucaćjednostceotoczenie,
zmieniająsięnietylkowtokujejżycia(innewymaganiawobecdziecka
wwiekuprzedszkolnym,inaczejzkoleipostrzegasięobowiązkiosobydoro-
słej),alerównieżwokreślonychsytuacjach,ściślezwiązanychztożsamością
grupyijejkulturą.Autorniewziąłrównieżpoduwagęwswojejdefinicji
przemianwynikającychzrozwojutechnologicznegowostatnichlatach,
umożliwiającychwcorazwiększymstopniurealizacjęposzczególnychzadań
tam,gdziejeszczeniedawnobyłotozupełnieniemożliwe.
Wewszystkichprzytoczonychdefinicjachmożnazauważyćjedenelement,
któryjespaja:koncentrująsięonenajednostkowymujęciuniepełnospraw-
ności,tylkozaznaczającwpływspołeczeństwanaosobęzniepełno-
sprawnością.Socjologicznadefnicjaniepełnosprawnościkoncentrujesię
zatemnaosobachniepełnosprawnychjakopewnejczęścipopulacjilub
specyficznejgrupiespołecznej.
Dwajbrytyjscybadacze,ColinBarnesiMikeOliver,proponująspojrze-
nienaosobyzniepełnosprawnościąjakonapewnąodrębnągrupę.Wza-
leżnościodkontekstumogąbyćonenspołeczdewiacją”20,szczególnie
18
Zob.również:https://www.kson.pl/gazeta/psychologia/271-niepelnosprawnosc-w-uje-
ciu-psychologicznym,datadostępu:9.10.2018.
19
Ibidem.Zob.również:S.Kowalik,Psychospołecznepodstawyrehabilitacjiosóbniepeł-
nosprawnych,Katowice1999.
20
C.Barnes,M.Oliver,Disability:ASociologicalPhenomenonIgnoredbySociologists,
Leeds1993,s.5.
21