Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Bidzan,Niepłodnośćwujęciubio-psycho-społecznym,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-380-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2006
20
M.Bidzan.Niepłodnośćwujęciubio-psycho-społecznym
przedewszystkimdlatego,żewmyślobecnieobowiązującychdefinicjibezpłod-
nośćjesttotrwałaniezdolnośćdoposiadaniawłasnych,biologicznychdzieci,
np.zpowodubrakumacicyukobietylubbrakująderumężczyzny.Niepłodność
natomiastnieniesiezsobądefinitywnegowykluczeniaposiadaniabiologicznego
potomstwa,oczywiściepozastosowaniuleczenia.
Omawiającproblemniepłodności,wartozwrócićuwagęnato,żeludzkiga-
tunekjestumieszczanywkategoriachograniczonejpłodności.Największyza-
notowanywskaźnikpłodności(MFR–monthlyfecundityrate,czyliodsetekciąż
nacykl)wynosi34%,przyczymwnaszejstrefiecywilizacyjnejwskaźniktendla
kobietponiżej30.rokużyciajestnapoziomie20%(Szamatowicz,2004a,b).To
ograniczeniepłodnościwiążesięzwielomanieprawidłowościami,rozpoznawa-
nymigłówniewgonadach,komórkachjajowychiwplemnikach.Odpowiadają
onezaokoło65%defektówgenetycznych.Dozagnieżdżenia,popowstaniuza-
rodka,dochodzitylkow25–35%przypadków.Należyteżpodkreślić,żeulu-
dziodnotowujesiędużyodsetekwczesnychporonieńprzedupływem20.ty-
godniaciąży,wynoszącyokoło12–21%umłodychkobietiokoło30%ukobiet
po40.rokużycia(Kline,Stein,Susser,1989;Hill,1995;Speroffiin.,1999;
Szamatowicz,2004a,b).
Wdefinicjiniepłodnościprzyjętejwtejpracynierozpatrujęróżnorodnie
ocenianychprzyczynniepłodności(patrzrozdział1.2).Zanimprzystąpiędoich
omówienia,chcęzatrzymaćsięnadklasyfikacjąniepłodności.
Zewzględunato,żeniepłodnośćnależyzawszerozpatrywaćwodniesieniu
doparymałżeńskiej,mówisięotzw.sterilitasconiugalis,czyliniepłodnościmał-
żeńskiej;niezależnieodtego,czydefinitywnaprzyczynaniepłodnościodnosisię
dojednegozpartnerów,wniepłodnościmałżeńskiejwyodrębniamyniepłodność
kobiecą(sterilitasfeminina)orazniepłodnośćmęską(sterilitasmasculina)(Wa-
roński,1982;McDonaldEvens,2004).
Biorącpoduwagęszerokopojmowaneprzyczynyniepłodności,możnawy-
różnićniepłodnośćcałkowitąorazniepłodnośćwzględną.
Niepłodnośćcałkowita(sterilitasabsoluta),czylibezpłodnośćukobiet,może
byćspowodowanawadamiwrodzonymi,np.brakiemmacicy,jajników,pochwy
czyjajowodów,obecnościąmacicyszczątkowej,wrodzonymzrośnięciemjajo-
wodów,lubwadaminabytymiwwynikustanówzapalnych,przebytychoperacji
iinnychuszkodzeń;umężczyznzaśniepłodnośćcałkowitamożebyćrezultatem
wrodzonegolubnabytego(np.przezkastrację)brakująder.
Niepłodnośćwzględna(sterilitasrelativalubsterilitastemporaria)oznaczaist-
nienieprzyczynczasowopowodującychniepłodność,aledającychszansęwyle-
czenia.
Zewzględunaokrestrwanianiepłodnościwyróżniasięniepłodnośćpierwot-
nąorazniepłodnośćwtórną.Niepłodnośćpierwotna(sterilitasprimaria)oznacza,
żekobietaniemożezajśćwciążęmimoregularnegowspółżyciazpartnerembez
stosowaniaśrodkówantykoncepcyjnychponadrok.Niepłodnośćwtórna(ste-
