Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie

Ewa Gurba

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-3493-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

383

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Gurba, Ewa. Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, 383 s. ISBN 978-83-233-3493-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Gurba, E.

T1 Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2013

SN 978-83-233-3493-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 148356, author = "Gurba, Ewa", editor = "", title = "Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2013", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-3493-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Gurba, Ewa

ED -

TI - Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2013

SN - 978-83-233-3493-4

ER -

Netografia (standard APA):

Gurba, Ewa. Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nieporozumienia-z-dorastajacymi-dziecmi-w-rodzinie-ewa-gurba-148356.

dorastanie, adolescencja, relacje międzypokoleniowe, relacje rodzice-dzieci

Monografia zawiera syntezę rozważań teoretycznych i wyników badań empirycznych polskich i zagranicznych autorów na temat relacji rodziców z dorastającymi dziećmi. Wśród zagadnień dotyczących uwarunkowań nieporozumień występujących między wspomnian...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-3493-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

383

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie11
Rozdział 1. Charakterystyka relacji dorastających dzieci z rodzicami15
1.1. Relacje rodzice–dorastające dzieci z perspektywy ujęcia systemowego17
1.2. Rozwój młodzieży i jej relacje z rodzicami w kontekście modelu Selekcji–Optymalizacji–Kompensacji (SOC) Paula Baltesa22
1.3. Relacje nastolatków z rodzicami w ujęciu interakcyjnym25
1.4. Konflikt jako najczęściej opisywana forma interakcji rodziców z dorastającymi dziećmi40
1.5. W kierunku modelu uwarunkowań relacji rodziców z dorastającymi dziećmi – propozycja własna48
1.6. Konflikty młodzieży z rodzicami w świetle badań własnych53
1.6.1. Metodyka badań własnych54
1.6.2. „Dziedziny konfliktowe” między rodzicami a nastolatkami wyróżnione metodą analizy czynnikowej55
1.6.3. Nieporozumienia z rodzicami w ocenie młodzieży i rodziców56
1.6.4. Najbardziej i najmniej konfliktorodne dziedziny relacji z rodzicami w ocenie nastolatków60
1.6.5. Obraz nieporozumień z rodzicami w percepcji młodzieży gimnazjalnej i licealnej62
1.6.6. Różnice płciowe w zakresie częstotliwości i nasilenia nieporozumień z rodzicami w poszczególnych dziedzinach konfliktowych64
1.6.7. Zmiana w relacjach z rodzicami w ocenie młodzieży gimnazjalnej i licealnej66
1.6.8. Charakterystyka relacji rodziców z dorastającymi dziećmi – dyskusja wyników68
1.7. Podsumowanie72
Rozdział 2. Biologiczne uwarunkowania relacji nastolatków z rodzicami73
2.1. Dojrzewanie biologiczne źródłem zmian w relacjach rodziców z dorastającymi dziećmi73
2.2. Cechy temperamentu biologicznym czynnikiem określającym jakość relacji nastolatków z rodzicami84
2.3. Związek cech temperamentu dorastających z jakością relacji z rodzicami w świetle badań własnych86
2.3.1. Metodyka badań własnych88
2.3.2. Związek cech temperamentu młodzieży ze wskaźnikami ich relacji z rodzicami w percepcji nastolatków89
2.3.3. Związek cech temperamentu młodzieży ze wskaźnikami ich relacji z rodzicami w percepcji rodziców97
2.3.4. Znaczenie cech temperamentu nastolatków dla jakości ich relacji z rodzicami – dyskusja wyników102
2.4. Podsumowanie104
Rozdział 3. Zmiany w procesach poznawczych nastolatków źródłem nieporozumień z rodzicami107
3.1. Zmiany w procesach przetwarzania informacji u adolescentów108
3.2. Myślenie formalno-operacyjne nową jakością rozumowań nastolatków109
3.3. Adaptacyjny charakter myślenia postformalnego114
3.4. Zmiany w postawie epistemicznej młodzieży i ich znaczenie w interakcjach społecznych117
3.5. Reprezentacje umysłowe młodzieży i rodziców wybranych aspektów świata społecznego121
3.6. Zdolności umysłowe młodzieży i rodziców jako predyktory jakości ich wzajemnych relacji na podstawie badań własnych124
3.6.1. Metodyka badań własnych125
3.6.2. Charakterystyki myślenia młodzieży i jej rodziców na podstawie badań własnych126
3.6.3. Zdolności poznawcze młodzieży i jej rodziców – dyskusja wyników131
3.6.4. Związki zdolności poznawczych adolescentów z jakością ich wzajemnych relacji na podstawie ocen tych relacji dokonanych przez młodzież133
3.6.5. Udział cech myślenia młodzieży w zmienności wskaźników ich relacji z rodzicami według ocen rodziców137
3.6.6. Związek zdolności poznawczych młodzieży z jakością relacji z rodzicami – dyskusja wyników140
3.6.7. Cechy temperamentu młodzieży jako moderator związku ich zdolności umysłowych z jakością relacji z rodzicami142
3.6.8. Cechy temperamentu młodzieży jako moderator związku ich zdolności umysłowych z jakością relacji z rodzicami – dyskusja wyników158
3.6.9. Rozumowanie rodziców czynnikiem warunkującym jakość ich relacji z nastolatkami160
3.7. Udział rozumowania rodziców w kształtowaniu się ich relacji z nastolatkami – interpretacja wyników badań własnych168
3.8. Podsumowanie170
Rozdział 4. Proces budowania tożsamości przez dorastających i jego znaczenie dla relacji rodzice–dzieci173
4.1. Okres dorastania czasem budowania własnej tożsamości173
4.2. Uwarunkowania i funkcje tożsamości w rozwoju nastolatków177
4.3. Rozwój tożsamości dorastających w kontekście ich relacji z rodzicami183
4.4. Związek buntu młodzieńczego ze stylami tożsamości – badania własne192
4.4.1. Metodyka badań własnych193
4.4.2. Charakterystyka buntu młodzieńczego i stylów tożsamości badanej młodzieży193
4.4.3. Związek między poziomem buntu młodzieńczego a stylami tożsamości młodzieży196
4.4.4. Udział buntu młodzieńczego w kształtowaniu relacji adolescentów z rodzicami – badania własne199
4.4.5. Związek stylów tożsamości adolescentów z jakością ich relacji z rodzicami – badania własne201
4.4.6. Udział stylów tożsamości w powstawaniu nieporozumień rodziców z nastolatkami w różnych fazach ich dorastania210
4.4.7. Udział buntu młodzieńczego i stylów budowania tożsamości w kształtowaniu relacji adolescentów z rodzicami – dyskusja wyników214
4.5. Podsumowanie219
Rozdział 5. Kulturowe uwarunkowania relacji adolescentów z rodzicami. Czy konflikt rodzice–dorastające dzieci jest konfliktem pokoleń?221
5.1. Rozstrzygnięcia terminologiczne dotyczące pojęć pokolenie, luka pokoleniowa i zmiana społeczna222
5.2. Relacje rodzice–dorastające dzieci w kulturach postfiguratywnych oraz kofiguratywnych i prefiguratywnych227
5.3. Kultura a wychowawcze oddziaływanie rodziców na przykładzie kultur indywidualistycznych i wspólnotowych obecnych w grupach etnicznych społeczeństwa amerykańskiego230
5.4. Różnice generacyjne źródłem konfliktów między rodzicami a dorastającymi dziećmi233
5.5. Międzypokoleniowa transmisja systemu wartości w obrębie rodziny237
5.6. Światopogląd nastolatków – uwarunkowania kulturowe czy niezależność kulturowa238
5.7. Różnice w światopoglądzie nastolatków i ich rodziców czynnikiem warunkującym ich wzajemne konflikty w świetle badań własnych242
5.7.1. Metodyka badań własnych243
5.7.2. Różnice w światopoglądzie nastolatków i ich rodziców244
5.7.3. Znaczenie różnic światopoglądowych nastolatków i ich rodziców dla jakości wzajemnych relacji – interpretacja wyników badań własnych254
5.8. Podsumowanie257
Rozdział 6. Wspomaganie młodzieży w rozwiązywaniu społecznych, codziennych problemów259
6.1. Model badań interwencyjnych261
6.2. Stymulowanie rozwoju poznawczego młodzieży licealnej – badania własne263
6.2.1. Metodyka badań własnych263
6.3. Rezultaty stymulacji procesów poznawczych – prezentacja wyników badań własnych269
6.3.1. Zmiany w poziomie rozumowania formalno-operacyjnego nastolatków mierzonego w TOF pod wpływem działań interwencyjnych270
6.3.2. Wpływ działań interwencyjnych na rozwój cech postformalnego myślenia licealistów mierzonego dylematami Testu „Codzienne problemy”274
6.3.3. Zmiany w obrębie wiedzy epistemicznej u licealistów uczestniczących w treningach wspomagających rozwój poznawczy278
6.3.4. Interpretacja zmian w różnych formach aktywności poznawczej pod wpływem działań stymulacyjnych282
6.3.5. Modyfikacja poziomu buntu młodzieńczego w wyniku przeprowadzonej stymulacji procesów poznawczych licealistów286
6.3.6. Modyfikacja relacji rodzice–dorastające dzieci w wyniku stymulacji procesów poznawczych nastolatków296
6.3.7. Porównanie dynamiki zmian w obrębie rozwoju poznawczego, buntu młodzieńczego i jakości relacji z rodzicami pod wpływem działań interwencyjnych306
Rozdział 7. Podsumowanie309
7.1. Ograniczenia prezentowanych badań314
7.2. Końcowe uwagi w dyskusji nad konfliktowym charakterem relacji dorastających dzieci z rodzicami315
ANEKS I321
ANEKS II322
ANEKS III324
ANEKS IV326
ANEKS V327
ANEKS VI328
Bibliografia343
Summary369
Indeks terminów373

Przykładydziałaniaobydwurodzajówsprzężeńmożnapodać,odwołującsiędoin-

teresującejnaswtejpracyrelacjirodzicówzdorastającymidziećmi.Mechanizmujem-

negosprzężeniazwrotnegoobserwujemynaprzykładwsytuacji,wktórejnadążenia

nastolatkówdoautonomiirodziceodpowiadajązaostrzeniemdyscyplinywcelupod-

trzymaniaistniejącegodotejporyhierarchicznegoporządkuwsystemierodzinnym.

Wkonsekwencjiporządektenmożezostaćzachowany(przynajmniejwpewnymokre-

sie),aczkolwiekodbędziesiętokosztemjakościrelacjiwrodzinie,atakżemożliwości

rozwojowychdorastającychiichsamopoczucia(Deković,1999).Pozytywnesprzężenie

zwrotnewystępujewówczas,gdywprzytoczonejpowyżejsytuacjirodzicezapewniają

dzieciomwięcejswobodyaniżelidotychczas,jednocześniezwiększającodpowiedzial-

nośćzawybraneaspektyżyciarodzinnego.Gdydzieciwywiązująsięznałożonychobo-

wiązków,atakżeswoimzachowaniemdostarczajądowodównarozumnekorzystanie

zdanejimsamodzielności,wówczaszostajerozszerzonyzakresichautonomii.Wrezul-

tacietychzmianwewzajemnychrelacjach,któresązwiązanezcechamirozwojowymi

obydwupartnerówinterakcji,modyﬁkacjiulegajakośćkontaktówmiędzyrodzicami

anastolatkami.Relacjemiędzyrodzicamiadziećmizhierarchicznych,jednostronnych,

boopartychnawładzyautoryteturodziców,przekształcająsięwpartnerskie,dwustron-

neibardziejdemokratyczne,zapewniającjednocześniemożliwośćrozwiązywaniapod-

stawowychzadańrozwojowychzarównoprzezdorastających(kształtowaniewłasnej

tożsamości),jakirodziców(relacjezdziećmiopartenaobustronnymszacunkusprzyja-

jąnp.rozwojowigeneratywności-E.Erikson).

Systemydynamicznerozwijająsięistająsiębardziejzłożoneprzezinterakcję

obydwusprzężeńzwrotnych,któremogązostaćuruchomionelubmodyﬁkowane,jak

wskazanopowyżej,podwpływemzmianelementówsystemu,czemutowarzyszyzwy-

kledziałanieczynnikówzewnętrznych1wstosunkudosystemu.Możetobyćnp.grupa

rówieśniczaznormamisprzecznymizobowiązującymiwrodzinielubszerokisystem

społeczno-kulturowyzrozmaitymijegopodsystemami,takimijaknp.systemprzeka-

zówmedialnych.Skuteczneoddziaływanieczynnikówzewnętrznychnasystemrodzin-

nywynikaznotwartości”tegosystemu2.Wymianaenergiilubinformacjimiędzyrodzi-

nąajejotoczeniemjestkontrolowanarównieżprzezmechanizmsprzężeniazwrotnego,

któregofunkcjonowaniepolegawówczasnawłączaniudosystemurezultatuprzeszłych

działańczłonkówrodziny,atozkoleiwpływanadalszezachowaniesystemubądźjego

elementów(Drożdżowicz,1997).Wsystemierodzinnymznastolatkiemdziejesiętak

wsytuacji,gdydorastający,buntującsięprzeciwrodzicom,identyﬁkująsięzaspo-

łecznienastawionągrupąrówieśniczą,którawywierananichpresjęwiększejizolacji

odrodziny,cowkonsekwencjiprowadzidozaostrzeniakonﬂiktumiędzyrodzicami

adziećmi.

1Mogąonetworzyćtzw.otoczeniesystemu,czyliobszarrzeczywistości,któryznajdujesiępozagrani-

camisystemu.Systemmożewchodzićznimwinterakcje.

2Opróczsystemówotwartych,któreopisująwszystkiesystemyżywe,wyróżniasięteżsystemyzamknięte.

Systemyotwartemająprzynajmniejczęściowootwartegranice,poprzezktórenastępujewymianaenergii

układuzotoczeniem.Systemyzamkniętecharakteryzująsięnieprzenikalnymigranicami,dlategoniemożli-

wajestwymianaenergiimiędzytakimisystemamiaotoczeniem.

Brak wyników

Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra