Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Rajfilozofów
Naszwszechświatobejmujewielerzeczy.Każdykijikażdykamień,
naktórychkiedykolwiekspoczęłoTwojeoko,znajdująsię
wewszechświecie.TakżeTyijawnimjesteśmy.PlanetaZiemia,
równieżgwiazdyiodległegalaktyki,ipustaprzestrzeń(jeżelitakowa
istnieje)pomiędzynimi.Niematakodległejodnasrzeczy,która
by–dziękiswojejodległości–nienależaładonaszegowszechświata.
Tosamodotyczyodległościwczasie.Dawnecywilizacjeidinozaury,
iwygasłegwiazdy,czarnedziuryipierwotnaplazmawogromnych
ciśnieniachitemperaturach–wszystkototworzynaszwszechświat.
„Taksięrzeczymają”wnaszymwszechświecie,alewszechświat
mógłbybyćinny.Naprzykład,mógłbymsięniespóźnić
nawyznaczonespotkanie,lubwogólemógłbymniezaistnieć.Albo
fizycznestałemogłybyprzybieraćinnewłasności,comogłoby
zablokowaćewolucjęwkierunkużycia.Alboprawaprzyrody
mogłybybyćinne,wymuszająceinnezestawycząstekelementarnych,
albocoścałkieminnegozamiastnich.Czytewszystkieinne
wszechświatywjakimśsensieistnieją?
Wszystko,copowyżejnapisałem,jestparafraząpierwszych
akapitówpewnejksiążki.Zjakiejdziedzinytoksiążka?Wygląda
tojakwprowadzeniedomodnejdziśwkosmologicznych
rozważaniachhipotezywieluwszechświatów.Ajednakwcalenie!
Topoczątekpierwszegorozdziałuważnejksiążkizfilozofiilogiki.
Książkanositytuł,jakirzeczywiściemogłabymiećkosmologiczna
książkao„wieloświecie”,amianowicieOnthePlurality
ofWorlds,ajejautoremjestDavidLewis[15].Ideawielu
wszechświatówpojawiłasiębowiemwlogiceznaczniewcześniej
izupełnieniezależnieodkosmologii.Jakwidzieliśmywpoprzednim
rozdziale,drogędoideiwieluwszechświatówprzetarłLeibniziod
niegoteżwiedzieścieżkadowprowadzeniatejideiwsubtelności
współczesnejlogiki.
NadługoprzednapisaniemTeodycei,Leibnizainteresowały
zagadnieniakonieczności,przygodnościiprawdopodobieństwa.
