Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
k.etòsÅÜeWéOleï.Çòen.a
charakterosobistegowyznaniamożnabyumieścićpośródniewielu
innych.Ichobecnośćnatlerozległychipoddawanychjeszczerozleg-
lejszymkomentarzomogólnychkoncepcjiestetycznychNietzschego
jestniemalżeniedostrzegalna.
Rzeczwtym,iżkwestietwórczościartystycznej,któreprzecież
majązasadniczeznaczeniewcałejfilozofiiNietzschego,sąwniej
rozpatrywanezwyklewodniesieniudoinnychdziedzin.Analityczny
potencjałNietzschego,profesorafilologiiklasycznejipraktykującego
kompozytora,jestzogniskowanyprzedewszystkimnamateriimu-
zykiiliteratury.Dominacjapowyższychzainteresowańpopartaen-
tuzjastycznymstosunkiemdoświatadźwiękówpowoduje,iżwedług
TheaMeyeranieliczneodniesieniaNietzschegodosztukwizualnych
należytraktowaćjakoprzejawneutralnego,byniepowiedzieć,obo-
jętnegodonichstosunku6.
Powyższywizerunekrelacjimyślicielazesztukamiwizualnymi
wświetlewspółczesnychustaleńwymagajednakpewnejkorekty.Bliż-
szeprzyjrzeniesiędojrzałemuokresowitwórczościNietzschego,jakie
oferujeTilmannBuddensieg7,zarysowujeznaczniebardziejwielo-
wymiarowyizłożonyobraz.
Wartoprzedewszystkimzwrócićuwagęnazwrotwtwórczości
Nietzschegonaprzełomielat70.i80.XIXstulecia,któryostatecznie
doprowadziłdozerwaniazRichardemWagneremiwyraźnegozdy-
stansowaniasiędozwiązanejznimestetyki.Przesilenietoprzebiega-
łowciąguparulatiznaczonebyłokilkomawydarzeniami,m.in.re-
zygnacjązpowodówzdrowotnychzpracynauniwersyteciebazylej-
skim,atakżezwiązanąztymisamymiprzyczynamizmianąmiejsca
pobytuistylużycia.Szczegółoworozpatrywanabiografiafilozofa
pokazuje,iżwzrostznaczeniadziełsztukijestściślepowiązany
zpodróżamipoWłoszech.PocząwszyodpierwszejwizytynaPół-
wyspieApenińskimnaprzełomie1876i1877rokuczęstotliwość
pobytówiichdługośćwzrastawlatach80.dokilkumiesięcywcią-
guroku.IstotnąrolęodgrywapobytwGenui–odpaździernika
___
___
___
___
___
_
6Por.T.Meyer,
NietzscheunddieKunst
,Tübingen–Basel1993,szczególnie
s.105-111.Wksiążcetegobadaczaliteraturyproblematycearchitekturyisztuk
plastycznychpoświęconyzostałskromnyrozdział.Niewielkieznaczeniewizualnych
wartościdziełarchitekturyisztukistwierdzarównieżautorinnejbiografiifilozofa,
muzykologCurtPaulJanz.Zob.C.P.J.Janz,
FriedrichNietzsche.Biographie
,Bd.
1-3,München1978-1979.
7T.Buddensieg,
NietzschesItalien.Städte,GärtenundPaläste
,Berlin2002.
Poniżejodwołaniadowłoskiejedycji:
L'ItaliadiNietzsche.Città,giardiniepalazzi
,
trad.L.Novati,Milano2006.
9
