Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
k.etòsÅÜeWéOleï.Çòen.a
trwajakbyniezależnieodtychrozważańistajesięneutralnymobiek-
temsprzecznychzesobąintelektualnychdociekań.
Wkońcupojawiasiękolejnygłos,którywykazujesłabośćpo-
wyższychstanowisk:
obiestronyprzeoczyłymożliwość,żeowomalowidło–to,coterazdlanas
ludzizwiesiężyciemidoświadczeniem–utworzyłosięstopniowo,anawet
jeszczewcałościtworzysięidlategoniepowinnobyćrozpatrywanejako
wielkośćstała,napodstawiektórejnależałobywyciągnąćwnioseklubchoć-
bytylkoodrzucićwniosekotwórcy(oracjidostatecznej).Wskutektego,że
odtysięcylatwpatrywaliśmysięwświatzmoralnymiiestetycznymi,religij-
nymipretensjami,ześlepąskłonnością,namiętnościąlubbojaźniąipraw-
dziwietarzaliśmysięwnarowachnielogicznegomyślenia,światstałsięstop-
niowotakdziwniepstry,przerażający,głęboki,duchowy,barwny–leczko-
lorystamibyliśmymy:umysłludzkikazałzjawićsięzjawiskuiwniósł
wrzeczyswebłędnepojęciezasadnicze40.
Tengłosuczestniczącywdyskusjiznaczniemodyfikujereduk-
cyjnepodejścieswoichpoprzedników.Stwierdza,iżwidzenienależy
dostrumieniaprzepływuistawaniasię,akształtyiformy,którepo-
strzegamy,pozostająjedynieiluzją.Niemaczegośtakiego,jaknieza-
chwianyfundamentwizualnychwrażeń,któresłużyłybyjakotrwała
bazadlakolejnychrelacjiiodniesień.Spodzmiennychwyobrażeń,
jakiewytworzyliśmynatematświataniemaucieczki,a„rzeczsama
wsobiewartajestśmiechuhomeryckiego”41.Wkońcowejpartiiwy-
rażonazostajejednaknadzieja,iżmożliwyjestpewientypdociekań,
który„wszakżebardzopowoliistopniowo”zdolnyjest„oświetlać
___
___
___
___
___
_
40LA25;[
VonbeidenSeitenistaberdieMöglichkeitübersehen,dassjenesGe-
mälde—Das,wasjetztunsMenschenLebenundErfahrungheisst—allmählich
gewordenist,janochvölligimWerdenistunddesshalbnichtalsfesteGrössebetrach-
tetwerdensoll,vonwelcherausmaneinenSchlussüberdenUrheber(denzureichen-
denGrund)machenoderauchnurablehnendürfte.Dadurch,dasswirseitJahrtausen-
denmitmoralischen,ästhetischen,religiösenAnsprüchen,mitblinderNeigung,Lei-
denschaftoderFurchtindieWeltgeblicktundunsindenUnartendesunlogischen
Denkensrechtausgeschwelgthaben,istdieseWeltallmählichsowundersambunt,
schrecklich,bedeutungstief,seelenvollgeworden,siehatFarbebekommen,—aberwir
sinddieColoristengewesen:dermenschlicheIntellecthatdieErscheinungerscheinen
lassenundseineirrthümlichenGrundauffassungenindieDingehineingetragen
.]KSA
2,36-37.
41LA26;[
dasDingansicheineshomerischenGelächterswerthist
]KSA2,38.
Por.analizęscenyprzedobrazem:G.Shapiro,
ArcheologiesofVision
,
op.cit
.,
s.23-24.
24
