Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
k.etòsÅÜeWéOleï.Çòen.a
trynę„niepokalanegopoznania”(jakjąsarkastycznienazwał),Nietzsche
podkreślał,iżkażdypunktwidzeniajestzawszeobciążonywartością,nigdy
niejestniezależny.Wjegoujęciuwzrokmiałcharaktertyleżprojekcyjny,co
receptywnyiwrównymstopniuaktywny,copasywny.To,cowterminolo-
giiestetycznejbyłomieszaninąapollińskiegomarzeniaozindywidualizowa-
nejczystejformieześlepymisiłamisamoniszczącejsiędionizyjskiejenergii,
wkategoriachpoznawczychwskazywałonazaburzeniespekulatywnegolub
obserwacyjnegoideałuneutralnościprzezuporczywygłospodtrzymujących
życieinstynktów34.
Niemniejautor
Downcasteyes
przyznaje,iżwielekluczowych
nietzscheańskichpojęćzawierawyraźneodniesieniadofenomenu
wzrokowejpercepcji,costwarzaszerokiepoledlaróżnorodnejre-
fleksjinadwizualnościąuNietzschego35.
Wtejotwartejwtensposóbprzestrzenidociekańmożnaumieścić
pracęGary)egoShapira36zatytułowaną
ArcheologiesofVision.Fou-
caultandNietzscheonSeeingandSaying
,wktórejautorwnikliwie
rozpatrujeobecnośćantywzrokowejtendencjiwmyśliNietzschego.
PrzedewszystkimShapirosystematycznierozpatrzyłfunkcjewizual-
nościisposobyuobecnianiasięwdyskursieNietzschegomotywów
związanychzokiemispojrzeniem.Teszczegółowerozważaniatwo-
rząwielowymiarowywizerunekstanowiskamyślicielawkwestiiwi-
dzenia.JeśliNietzschenawetzrywazokularocentrycznątradycją,to
czynitogłówniepoto,bynanowoprzemyślećstatustego,cowi-
dzialne37.
Nietzschemunieobcebyłonawetformułowanieswojegoprogra-
mukrytycznegowkategoriachwizualnych.Wprzedmowiedo
Ludzkiego,arcyludzkiego
możnaprzeczytaćnastępującewyznanie:
nieprzypuszczam,żebykiedyśktośzrówniegłębokimpodejrzeniempatrzył
naświat[ł]Ktoodgadujecokolwiekzeskutków,któregnieżdżąsięwkaż-
dymgłębokimpodejrzeniu,cokolwiekzdreszczyitrwogiosamotnienia,na
którekażdabezwarunkowaodmiennośćspojrzeniaskazujetego,ktojestnią
___
___
___
___
___
_
34M.Jay,
Kryzystradycyjnejwładzywzroku...
,
op.cit
.,s.321.
35
Ibid
.,s.326.
36G.Shapiro,
ArcheologiesofVision
,
op.cit
.Wcześniejautortenswoje
rozważaniapoświęconestatusowiwidzeniauNietzschegozawarłweseju:
Inthe
ShadowsofPhilosophy,NietzscheandtheQuestionofVision
,w:
Modernityandthe
HegemonyofVision
,ed.D.M.Levin,Berkeley–London1993,s.124-142.
37G.Shapiro,
ArcheologiesofVision
,
op.cit
.,s.158.
22
