Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
IzabellaSzafranalias-Szafrańska
funkcjęestetycznązwyrazistymnastawieniemwychowawczymipo-
znawczym,stawiającsobiezacelkształtowaniepożądanychpostawwo-
becświata,pobudzaniewrażliwości,prezentacjępociągającychwzorów
osobowych”(Krzyżanowski,1976,s.586).
Literaturadydaktycznaokreślanajestjakonogółutworówlitera-
ckichmającychzazadanieprzekazywaćczytelnikomużyteczneprawdy
iwiadomości,zaleceniaiprzestrogimoralne,wskazówkipostępowania,
ideałyiwzorydonaśladowania,modeleżyciagodziwego,pouczenia
ideologiczneipolitycznehasła”.Dominujewniejfunkcjawychowaw-
cza,usuwającanaplandalszywzględyspecyficznieliterackie(Siero-
twiński,1989,s.104).
Scalająctewyjaśnienia,możnazdefiniowaćksiążkęużytkowądla
dzieciimłodzieży.Wyróżniasięonazespołemcechzdeterminowanych
przezadresata,obejmujeutworypisanespecjalniedlaniego,łączy
funkcjęestetyczną,wychowawcząipoznawczązzadaniemprzekaza-
niamłodemuczytelnikowiużytecznychprawdiwiadomości,zaleceń,
przestrógmoralnych,wskazówekpostępowania,ideałówiwzorówdo
naśladowaniaorazmodeliżyciagodziwego.Jesttowięcksiążkafunk-
cjonalnazpierwszoplanowąfunkcjąużytkową.
MorfologicznecechyksiążkidziecięcejprzedstawiłMichałZając
(2000,s.20),nawiązującdoteoriiRadosławaCybulskiego.Przyjąłon
systemdziewięciuporządków,dziękiktórympoznajemycharaktery-
stycznecechypublikacjidziecięcych.Jegozdaniemspecyfikaksiąż-
kidladziecimanifestujesięnajsilniejpoprzez:elementyporządku
typograficzno-plastycznegowyrazu(liternictwo,stopieńikrójpisma,
organizacjętypograficznąstrony,kształtilustracji)orazpoprzezporzą-
dekmaterialno-konstrukcyjnyksiążki(elementyintroligatorskie,format)
(Zając,2000,s.24-25).Znacznieszerszejestpojęcieliteraturydladzie-
ci.JerzyCieślikowskiokreśliłjakonliteraturęczwartą”(Cieślikowski,
1985a,s.10).Twierdził,żeto,conazywanoliteraturą,odpoczątkubyło
dziełemotwartymnaznakigestuiobrazu.Wzwiązkuztymnaturalną
cechąmorfologicznąliteraturyjestjejintersemiotyczność.Literatura
dladziecirządzisięwłasnymiprawami.J.Cieślikowski,uzasadniając
jejistnienie,przyjął,żemaonanwłasnypełnyobiegkomunikacyjny:
wydawnictwo,rynek,prasę,krytykę”(Cieślikowski,1985a,s.12).
Książkędladzieciimłodzieżyreprezentujewielegatunkówedytor-
sko-piśmienniczych,m.in.:książkiliterackie;książkiedukacyjne(pod-
ręczniki,encyklopedie,gryedukacyjne);książkiużytkowe(listowniki,
powinszowania,opisyzabaw,śpiewniki);książki-zabawki(doskładania,
kolorowania,wycinania);książkitworzoneprzezdzieci,będącewyra-
zemichfolkloruisubkultury(imionniki,pamiętniki,zbiorywierszy