Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
RozdziałI.NajdawniejsimieszkańcyobecnegoterytoriumMeksyku
stanowiłypierwsząwMezoamerycetradycjęnaczyńpolichromowanych
dwu-itrójbarwnych.Najpopularniejszątechnikąstosowanąprzywyrobie
ceramikiUsulatánbyłozdobienienegatywem,zapomocąfalistychliniiryso-
wanychrozpuszczalnąsubstancją,którapodczaswypalaniapozostawiaślady
wjaśniejszychkolorach.Wodniesieniudoceramikicechąwyróżniającątę
epokęsątakżenaczyniazoomorficznewkształciessaków,podtrzymywane
przezczterypękatenóżki.
WreszcieStela1zElBaúl,ośrodkapołożonegorównieżnawybrzeżu
Pacyfiku,madatęwDługiejRachubie,któraodpowiadadacie11n.e.Na
wspomnianejsteliwidniejepostaćwyrzeźbionawewczesnymstyluMajów.
Zmianyszlakówhandlowychiupadekprodukcjirolnejmusiałyprzyczy-
nićsiędoopuszczeniatychośrodkównawybrzeżuPacyfikuwpierwszych
wiekachnaszejery.PotężnaerupcjawulkanuIlopango,doktórejdoszło
ok.429r.n.e.,ostateczniedobiłatespołeczności,itakbędącejużwtedy
wfazieschyłkowej.
PołożonenawyżynachgwatemalskichKaminaljuyúprzeżywałowówczas
okresnajwiększegozaludnieniairozkwitudziałalnościbudowlanej.Pow-
staływielkiekanałyirygacyjnedoprowadzającewodęzjezioraMiraflores.
Największyznichmiał2kmdługości,18mszerokościi8mgłębokości.
Podstawązamożnościtegomiastabyływykorzystanieieksportróżnychmi-
nerałów,takichjakcynober,hematyt,jadeit,mikaiobsydian,przyczymten
ostatniwydobywanoznieprzebranychzłóżwElChayal.Wowejepoce
Kaminaljuyúosiągnęłoniesamowiterozmiary,wzniesionownimlicznebu-
dowleirzeźbionemonumentyzdługimitekstamihieroglificznymiwjęzyku
majowskim,zdatamizcyklukalendarzowegotzolk’in(260dni)orazha’ab
(365dni).ŚwiątyniafuneralnaznalezionawStrukturzeE-III-3świadczy
owspaniałościżycialokalnychwładców,gdyżprzyszkieleciemiejscowego
notablaznalezionotrzechmłodzieńcówzłożonychwofierze,maskiinakry-
ciagłowyzjadeitu,paciorkizeszlachetnychkamieni,ościpłaszczki,płytki
zobsydianu,dyniemalowanenastiuku,kryształykwarcuużywanedory-
tuałóworaz157naczyńceramicznych.ZabytkiKaminaljuyúdostarczają
dowodównato,żewładzanależaładookreślonychjednostek(ajawtaak),
zachowałysiębowiemportretywładcówdzierżącychodpowiedniesymbole
religijneimilitarne.Monument65(ok.200p.n.e.-200n.e.)zawieraprzed-
stawienietrzechwładców,którzyspoglądająnajeńcówwojennych;wszyst-
kiepostaciemająnanakryciugłowyswojeimięglificzne,ajedenzwładców
prawdopodobnienazywałsięYop[aat]Xook.Tehieroglificzneantroponimy
sązapisanewjednymzjęzykówMajów.
Jedynymchybamiastem,którewowejepocemogłorywalizować
zKaminaljuyú,byłoElMirador,znajdującesięnapółnocyregionuPetén.
Chociażośrodektenpowstałwśrodkowymokresiepreklasycznym,jegoroz-
kwitnastąpiłwpóźnymokresiepreklasycznym.ElMirador-podobniejak
Nakbé-powstałonaosiwschód-zachód,cobyłoodejściemodtradycji
