Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2
PODSTAWYTERMODYNAMIKI
Ciepłoipierwszazasadatermodynamiki
Nazaledwiesześciustronach,naktórychzaproponowałmocno
wyidealizowanąmetodę,dziękiktórejsilnikparowymógłpracować
zmaksymalnąwydajnością,Carnotprzedstawiłwszystkie
podstawowezasadytermodynamikiopróczjednej.Jedynymbłędem,
któryjednaknieunieważniłjegopropozycji(znanejpóźniejjakocykl
Carnota),byłoutrzymanieówczesnejteoriiciepła,traktowanegojako
cieplik,nieważki,nieściśliwy,niewidzialnypłyn,którymoże
„wślizgiwaćsię”–jakokreśliłtoMaxwell–wciałaipowodowaćich
rozszerzanie.Tatajemniczasubstancjaweszładofizykipodkoniec
XVIIIwiekudziękiprzypadkowejobserwacjiJosephaBlacka,
profesorawEdynburguidoradcygorzelnikówwhisky.Wpokoju
zostawiłkiedyśdwawiadra;wjednymznajdowałsięlódiwoda,
awdrugimtylkowodawtemperaturzezamarzania.Kilkagodzin
późniejstwierdził,żewodawdrugimwiadrzejestzauważalnie
cieplejsza,awpierwszymjestmniejloduiodpowiedniowięcej
wody,ale,kujegozaskoczeniu,nadalmaonatemperaturę
zamarzania.Dopierogdycałylódsięstopił,wodazaczęłasię
nagrzewać.
Wsposóboczywistytociepłootoczeniawywołałotezmiany.Ale
dlaczegodoprowadziłoonodostopieniasiętylkoczęśćlodu
wpierwszymwiadrzebezjednoczesnegopodgrzaniawody?
Wyglądałonato,żeciepłomożeznikać.Uważając,żejegoilość
powinnapozostaćstała,Blackzasugerował,żestałosięutajone
(złaciny„latentne”).Odkryłrównież,żepodgrzewaniewrzącej
wody,przyspieszającparowanie,niepodnosiłojejtemperatury,
corównieżsugerowało,żeciepłostałosięukryte.Dodziśstudenci
ucząsięociepleutajonym,aleteraztylkopoznająjejakociepło
potrzebnedowywołaniaprzemianfazowych,takichjaktopnienie
lodulubwrzeniewody.
