Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Clausiusniemiałtakichzahamowań.Wswejpublikacjiz1850roku
przekonywającoargumentował,żemaszynaparowaniejestmłynem
wodnym.Ciepłopochodzącezkotłaniejestzachowywane;część
zamieniasięwpracę.Niezostajeukryte–utajone–aleprzestaje
istnieć;podobniejakweksperymencieelektrycznymJoule’a,natura
równoważytezjawiskawykonanąpracą.Ciepłoresztkowe,które
znajdujesięwczynnikuroboczym,przenikadowodyrozpylonej
nacylindersilnikaparowego.ModyfikacjaClausiusa,awrazznią
dopełnienieteoriiCarnota,byłapierwszymwyraźnymprzykładem,
wktórymprzejawiasięprawdopodobnienajbardziejpodstawowe
prawofizyczne–zasadazachowaniaenergii.Thomsonstracił
tęokazję,alemimotowkrótcewniósłistotnywkładwostateczne
sformułowaniepierwszejzasadytermodynamiki,uwzględniając
wniejzmianęenergiiwewnętrznejciał.Taknaprawdębyłpierwszą
osobą,którawprowadziładopowszechnegoużyciasłowo„energia”
ijejdwieodmiany:potencjalną,którąposiadapodnoszonyciężarek
lubjabłkonadrzewie,ikinetyczną,gdyjabłkospada.Taostatnia
zastąpiławcześniejsząnazwęvisviva(siłażywa).Różnicamiędzy
energiąkinetycznąapotencjalnąwteoriigrawitacjiokażesiębardzo
ważnawdalszejczęściksiążki;dobrzebędziezilustrować
jąnaprzykładziewahadła.Kiedyciężarekznajdujesięwnajniższym
punkcie,jegoprędkośćjestnajwiększa,aenergiakinetyczna,która
jestzawszedodatniairównamv2/2,gdziemtomasawahadła,av
tojejprędkość,przyjmujemaksymalnąwartość.Wnajwyższym
punkcieswojegoruchuciężarekznajdujesięwspoczynkuinie
maenergiikinetycznej.Zkoleienergiapotencjalnawahadłajest
zawszeujemnaistajesięcorazmniejszawrazzewzrostem
wysokościwtakisposób,żewtrakcieruchusumaenergiikinetycznej
ipotencjalnejpozostajedokładniestała.Gdywahadłoporuszasię
wgóręiwdół,tedwieformyenergiipłynnieprzechodząwsiebie
wtakisposób,abywartośćenergiicałkowitejbyłaściślezachowana.
Odkrycieisformułowaniepierwszejzasadytermodynamiki
wywarłoogromnewrażeniewczasach,wktórychreligiaodgrywała
bardzoistotnąrolę.Idea,żeBógstworzyłwszechświat,wktórym
pomimokaprysówistnieniapewnawielkośćpozostajewiecznie
