Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
PaulinaZaborowska
łożenie,żeniewłaściwośćniedającasięusunąćzapomocąumowy
stron(prorogatiofori),określanajakoniewłaściwośćnieusuwalna,
wymagawiększejkontrolizestronyorganuprocesowegoniżsytu-
acja,gdydoustanowieniawłaściwościmożedojśćwskutekzawar-
ciaumowyprorogacyjnej(nazywanejniewłaściwościąusuwalną)9.
Jakkolwiekzasadaszerszegoweryfikowanianiewłaściwościnie-
usuwalnejjesttrwała,tozuwaginato,żezakresdopuszczalności
prorogatioforibyłnaprzestrzenilatróżny,takżezakresbadania
właściwościsądukształtowałsięodmiennie.
Dawnykodekspostępowaniacywilnegokwestięzakresudo-
puszczalnościumowyprorogacyjnejregulowałwart.52§1,któ-
ryprzewidywał,żestronymogłyumówićsięnapiśmieopod-
daniesądowipierwszejinstancji,którywedługustawyniebył
właściwy,sporujużwynikłegolubsporówmogącychwyniknąć
wprzyszłościzoznaczonegostosunkuprawnego,w§2stanowił
zaś,żestronomniewolnobyłozmienićwłaściwościwyłącznej
aniwłaściwościrzeczowej,zwyjątkiempoddaniasądowigrodz-
kiemuspraw,którezewzględunawartośćprzedmiotusporuna-
leżałydosąduokręgowego10.Wmyślpostanowieńpoprzedniej
ustawyprocesowejcywilnejumowaprorogacyjnamogłazatem
dotyczyćwłaściwościmiejscowej(zwyjątkiemwyłącznej)oraz
wwąskimzakresietakżewłaściwościrzeczowej.Ramyustano-
wieniawłaściwościsądunamocyporozumieniastronuległy
polskiegopostępowaniacywilnegowobecprzemianpolitycznych,społecznych
igospodarczych.MateriałykonferencyjneOgólnopolskiegoZjazduKatedrPo-
stępowaniaCywilnegoSzczecin–Niechorze28–30.9.2007r.,red.H.Dolecki,
K.Flaga-Gieruszyńska,Warszawa2009,s.223in.
9E.Waśkowskiniewłaściwośćnieusuwalnąokreślałmianemniewłaściwo-
ściabsolutnej.E.Waśkowski,Oprojekciekodeksu…,s.299–300.Opierając
sięnakryteriummożnościustanowieniawłaściwościsądumocąumowystron,
możnarównieżspotkaćpojęciewłaściwościwzględnejibezwzględnej.
10Szerzejoumowieprorogacyjnejnagruncied.k.p.c.zob.przykładowo
Z.Fenichel,Forumprorogatum,DPolskiProcesCywilny”1937,nr15–17,
s.460in.;J.Korzonek,DProrogatiofori”wedługk.p.c.,DGłosSądownictwa”
1931,nr6,s.343in.
