Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowoczesna
historia
literatury
biaitakjużniemałychaosimnożydalszenieporozumienia.Ado-
tycząonekwestiizgołazasadniczych.Ilemieliśmyprawdziwych,
aniepozornychprzełomówwsztuceiliteraturze,zwrotówwy-
wołanychnieprzezokolicznościzewnętrzne,leczjakoskutekpro-
cesu,któryuporczywiedrążyliterackieśrodkimówienia,ingeruje
wsferękonwencji,retoryk?Stąddrugatendencja,równiedobrze
uchwytna,byhistorięuzdarzeniową”zastąpićudługimtrwaniem”,
zajmowaćsięnietym,costanowiwłaściwośćjednegoczyzaledwie
kilkusezonówleczprocesamioznaczniedłuższymoddechu,copo-
zwaladopierowprowadzićpewnąhierarchięwśródzmieniających
sięzsezonunasezonuizmów”,szkół,cerclesitp.
Nowoczesnahistorialiteratury(modernliteraryhistory),tzn.taka,
któraśledzizasadniczeprzeobrażenia,jakiedokonywałysię–pod
różnymipostaciamiihasłami–wliteraturzeXXwieku,musioczy-
wiściezmienićswojedotychczasoweinstrumentarium,wypróbo-
wywaćnowetechnikiimetody,któreczęstowydaćsięmogąry-
zykowneinazbytpospieszne,aleprzecieżtylkotakiedająszansę
przewartościowaniaobiegowychocen38.Niniejszyszkicjestwłaś-
nietakąskromnąpróbąprzedyskutowaniaparuzagadnieńdoty-
czącychwspółczesnejhistoriiliteratury,obierajączapunktwyjścia
sprawyperiodyzacjiizwiązanezniąproblemy,zktórymiprzyszła
naukarozprawisiębyćmożeostatecznieiradykalnie,zastępując
sporyodatyiprzełomypytaniami,któredladalszegobytudyscy-
plinyokażąsięowieleważniejsze.Zanimtojednaknastąpi,warto
pewnesprawyuporządkowaćiporazkolejnyzastanowićsięnad
zasadnościąpostawieniaichwcentrumuwagi.Czytelnikznajdzie
tuwieledywagacjinatematyogólne,alebezchęcinadmiernegote-
oretyzowania,azamiastregularnegowykładu–przykładyiróżnego
rodzajuprecedensy.
Czymożnauciecodhistorii
Jakkolwiekbanalniezabrzmiałobytopytanie,musimyjeprze-
cieżpostawić,rozważajączagadnienieperiodyzacjihistorycznoli-
terackiej.Nieprzejmująnasbynajmniejalarmujcesygnałyukońca
historii”,opartenajawnychnieporozumieniach,anirówniesta-
nowczeżądaniausunięciazwykłejhistorii(ordinaryhistory)zpola
widzeniabadaczaliteratury,jeślitylkostaćgonasamodzielnywy-
38TheoreticalIssuesinLiteraryHistory,op.cit.;What’sHappenedtotheHu-
manities?,red.
A.Kernan,Princeton-NewJersey
1997.
.Obydwiepublikacje
dużejwaginiestałysięunasprzedmiotemdyskusji.
30
