Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ipolepszanieżyciawregionach,rozwójusługspołecznych,zwłaszczausługspo-
łecznychwyższegorzęduikapitałuludzkiegoorazwzbogacenietożsamościipro-
cesyintegracjiregionalnej.
Szerokiespektrumzjawiskgospodarczych,społecznychiprzestrzennych,któ-
reskładająsięnakategorięrozwojuregionalnego,powoduje,wceluzachowania
przejrzystościrozważańzasadnejestichpogrupowanie.Poszczególneaspekty
procesurozwojuregionalnegomożnaanalizowaćwczterechgrupach:przemiany
gospodarcze,techniczneitechnologiczne,społeczne,środowiskowe29.Jednocześ-
nietrzebamiećnauwadze,żerozwójregionalnyobejmujezmianyzachodzącewe
wszystkichwymienionychwyżejaspektach,arozwójkażdegoregionujestpewną
wypadkowątychzmian.Zmianynastępującewewszystkichaspektachrozwojure-
gionalnegowzajemniezesobąpowiązaneizależnościmiędzynimirównieżpo-
winnybyćprzedmiotemanaliz.
Podstawoweznaczeniewrozwojuregionalnymprzypisujesięprzemianom
gospodarczym,chociażdostrzegasięteżrolępozostałychzmian.Wodniesieniu
doregionówstosowaneprzedewszystkimpojęciawzrostugospodarczego,roz-
wojugospodarczegolubrozwojuspołeczno-gospodarczego.Wzrostgospodarczy
stanowimaterialnąpodstawęrozwojuregionówiodnosisiędoilościowychzmian
wielkościprodukcjidóbrwytworzonychwdanymregionie,wskutekzwiększenia
wykorzystaniaczynnikówprodukcjiorazpoprawyichefektywności(zatrudnienia,
inwestycji,kapitału).Jakopodstawowamiarawzrostugospodarczegostosowana
jestrocznastopawzrostuproduktukrajowegobrutto(PKB)lubproduktunarodo-
wegobrutto(PNB)30.Zkoleirozwójgospodarczyoznaczazmianywgospodarce
ocharakterzejakościowymlubtransformacyjnym,któretowarzyszązmianom
ilościowym31.Zmianyteimplikująpowstanienowegośrodowiskatechnicznego,
wdrażanienowychtechnologii,odmienneuwarunkowaniaekonomiczneoraz
nowewzoryzachowańirelacjimiędzypodmiotamigospodarczymiaśrodowi-
skiem32.NajczęściejstosowanąmiarąrozwojugospodarczegojestwartośćPKBna
mieszkańca,któraodzwierciedlanietylkowzrostproduktywnościgospodarki,ale
takżeprzeciętnązamożnośćspołeczeństwa.Wwiększościgospodarekregional-
nychwzrostgospodarczyniebyłbymożliwybezszerokorozumianychzmianja-
kościowych,ponieważwzrostekstensywnypoprzekroczeniumożliwościwynika-
jącychzposiadanychzasobównapotkałbypoważnąbarierę.
Wniektórychrozważaniachnatematgospodarczegorozwojuregionalnego
pojawiasięsilnyakcentmiędzynarodowejrywalizacjimiędzyregionami.R.Capello
29Por.W.Kosiedowski,op.cit.,s.38-41.
30P
.Samuelson,W.Nordhaus,Ekonomia,PWN,Warszawa2004.
31Zmianyjakościoweobejmująpostęptechnicznyitechnologiczny,doskonaleniesystemupo-
wiązańgospodarczych,wzrostpoziomukwalifikacjizasobówpracy,zmianystrukturygospodar-
kizmierzającedojejunowocześnienia(strukturysektorowo-branżowejiprzestrzennej),wzrost
poziomuefektywnościwskalimikro-imakroekonomicznej,pojawianiesięnowychproduktów
idoskonaleniejakościjużprodukowanych,atakżezmianystosunkówspołecznych.
32T.Lakshmanan,W.Anderson,Transportationinfrastructure,Freightservicessectorand
economicgrowth,CenterforTransportationStudiesBostonUniversity,Boston,January2002,
s.37.
26