Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-
Światopoglądysąpłynne.Niefunkcjonująjakosztywnyschematkate-
gorialnypostrzeganiarzeczywistości,alejakozestawprzekonań,które
sąnegocjowanewdyskusjispołecznej:teopartenasłabiejprzeżywa-
nychwartościachmogąłatwiejustąpićmiejscainnym,zwłaszczatakim,
którebędąmiałyzasobąlepszeempiryczneświadectwabądźpoważ-
niejszeautorytety.Światopoglądtworzywięccałość,aletylkowpost-
faktycznejrekonstrukcji,samulegabowiemciągłymzmianom.Ooso-
bachpodzielającychświatopoglądnależałobywięcraczejmówićjako
oosobach(re)konstruującychswojezapatrywania.Posiadaniesugeruje
stankońcowyizamkniętypodmiot,tymczasemprocesjestciągłyipo-
tencjalnienieskończony(ograniczagojedynietrwaniebiologicznego
ciała),apodmiototwartynainterakcje.
-
Wtymsensiepojęcieświatopoglądujestuosobieniemżywiołudemokra-
tycznego,albowiempodobniejakdemokracja(wsensieliberalnym)jest
onzawszeinactu.Otwartympytaniempozostaje,czytakrozumiany
światopoglądmógłbysięnarodzićwkulturzeniedemokratycznejinie-
zglobalizowanej.Moimzdaniem,nie.Dynamikairozczłonkowanie
światopoglądówsąbowiemodbiciemrozproszeniaipolicentryczności
współczesnejkultury.
-
Światopoglądykierowanesąprzezpsychologicznemechanizmywypie-
rania,abyzachowaćspójnośćijedność.Ztegopowoduużytkownicy
światopoglądówfundamentalistycznychczęstoignorująfakty,których
niedasięwkomponowaćwichreligijnybądźideologicznyświatopogląd
[zob.Barker2008:57].Jakwidać,takrozumianeprzezemnieświatopo-
glądysązarazemobjawempłynnejnowoczesności,jakipróbąreaktyw-
nejodpowiedzinanią.
-
Światopoglądmożebyćczęściowonegatywny(nniewierzęwBoga”,nnie
wierzęwrównośćludzi”,nniewierzęwdziałanieszczepionek”),aleni-
gdyniejestnihilistyczny,toznaczyzawszezawieramożliwośćprzekładu
tychprzekonańnapozytywne(wtymwypadku:nwierzęwistnienie
światanaturalnego”,nwierzęwistnienienaturalnychnierówności”,
nwierzęwspisekkoncernówfarmaceutycznychirządów”).
-
JaksugerujeVidal,światopoglądyniekiedydasięporównaćpodługokre-
ślonychkryteriów.Kryteriatemogąbyćobiektywne(obiektywnaspój-
ność,naukowość,zakres),subiektywne(subiektywnaspójność,osobi-
staużyteczność,emocjonalność)iintersubiektywne(intersubiektywna
Światopogląd
35
wielujakoniespójna-izapewnefaktycznieniespójna,jeślibysięjejbliżejprzyjrzeć
-jestwłaśniewyrazemświatopoglądu.
