Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciekulturyorganizacyjnej,koncepcje,genezazjawiska
13
prawwłasnościikosztówtransakcyjnych1(por.[Jones1983,s.464;Wilkins,Ouchi
1983])czyteżdziałańprzedsiębiorcylubliderów(por.[Hofstede2000,s.293]).
Wtymujęciumożnamówićozarządzaniukulturąorganizacyjną,cooznaczałoby,
żekulturąmożnamanipulować,możnająteżcelowozmieniać,azasadniczywpływ
nakształtowaniekulturymakierownictwo.Kulturawtymujęciumożeprzesądzić
opowodzeniubądźniepowodzeniuorganizacjiorazspełniawielefunkcjiistotnych
społecznieistrategicznie.Podkreślasięteżtutajznaczeniejejpowiązańzefek-
tywnością[Deal,Kennedy1982;Peters,Waterman1982;Schein1985;Obłój1993;
Zbiegień-Maciąg1999].Kulturajakozmiennawewnętrznawidzianajestjakoczęść
nadrzędnejcałości.Kulturęanalizujesięztejperspektywypodwzględemfunkcji,
którąspełniaonadlaorganizacji,isposobu,wjakitonastępuje.
Wodmiennysposóbpostrzeganajestkulturajakordzennametafora.Wtej
koncepcjiorganizacjajestkulturą.Zadaniembadaczaniejestwięcdiagnozowanie
iocenianiekultury,leczzrozumieniezestawuznaczeńbędącegokulturą,gdyżsta-
nowionarodzajnfiltru”,dziękiktóremumożemypatrzećnaświatirozumiećgo.
Ztejperspektywywdowolnymsystemiespołecznymniemaniczego,coniebyłoby
kulturą(por.[Turner1986,s.101-115;Konecki1985;Morgan1997,s.146-152;Czar-
niawska-Joerges1991,s.287]).
Wramachtakiegoujęciamożnawyróżnićtrzyperspektywy:
1)badawczą[Argyris,Schön1978;Weick1979],
2)symbolistyczną[Maanen1973;Turner1983],
3)strukturalną(psychodynamiczną)[Turner1977].
Zpierwszejperspektywyorganizacja/kulturajeststrukturąwiedzyiwierzeń,
jestprzedsięwzięciempoznawczym(podejściekognitywne).Rozumieniekultu-
ryjesttuzbliżonedokoncepcjiparadygmatuizakładapewnąwizjęświata.Uję-
ciesymbolistycznetraktujeorganizacje/kulturyjakosystemywspólnychsymboli
iznaczeń.Zadaniebadaczapolegawięctutajnainterpretowaniupojawiającychsię
wątków.Perspektywastrukturalnazakłada,żepowierzchnioweprzejawyorganiza-
cji/kultury–działaniaipraktyki–sąprojekcjągłębszych,nieświadomychproce-
sów,którewtymprzypadkustanowiąistotębadań.Wedługzwolennikówtegouję-
cia,traktowaniekulturyjakordzennejmetaforydajemożliwośćbadaniaorganizacji
jakoformyludzkiejekspresji.
TypologiaL.Smircichpowstaławoparciuoparadygmatykulturyprzyjęte
przezG.BurrellaiG.Morgana[1979].Rozumieniekulturyjakozmiennejodpo-
wiadaparadygmatowifunkcjonalistycznemu,perspektywazaśkulturyjakordzen-
nejmetaforyjestzgodnazparadygmateminterpretatywnym(por.[Burrell,Morgan
1979,s.22;Kostera1996,s.32-35]).Paradygmatfunkcjonalistycznyopierasię
nazałożeniu,żespołeczeństwoistniejeobiektywniejakobytkonkretnyirealny.
1Wytworzeniewinstytucjiodpowiedniejkulturyzjejnormamiiwartościamimożedziałać
wzastępstwiebiurokratycznychregułiprocedur–biurokratycznejkontroliregulującejstosunkiwy-
mianynp.międzypracobiorcąapracodawcą[Jones1983,s.464],możeteżstaćsiękulturowąformą
regulacji.A.L.WilkinsiW.G.Ouchi[1983]nazywajątozjawiskoformąklanową.
