Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
S.Kierkegaard,Ochrześcijaństwie
Zapewnetrudnojestmieszkaćwkraju,gdziesłońcenigdynieświecina
horyzoncie;aletakżeniejestszczególnieradosnemieszkaniewmiejscu,
gdziesłońcestoipionowonadnaszągłową,niepozwalającnamsamym
lubjakiemuśotoczeniurzucaćcień.
AA:22(Pap.IIA31)
To,cojatuprzepisuję,zostałoznalezionenaskrawkupapieruiniewąt-
pliwiejeststarszeniżmojawiedzaomłodszymFichtem14,któregoIdee
derPersonlichkeitczytałemjedyniepobieżnie,odlutego.
19marca1837
Pozawzajemnymoddziaływaniemniechodziło(azpewnościąspeku-
latywniemożeokogośchodzić)anioSchleiermachera,anioSchellinga,
aniterazomłodszegoFichtego.To,cosamojestprzedmiotemopinii
ijakotakietosamoprawdziwepoprzeznieskończonąwielośćjestporu-
szającąsięnieskończonąjednią(Ene)-tozarazemnieskończeniestające
sięinieskończenieskończone;to,conieskończeniewielorakie,jakota-
kie,byłobyczystąabstrakcjąirównieżtym,conieskończenieskończo-
ne,możnajetylkodostrzecwsobieizsobąnawzajempoprzezrodzaj
wypełniającegonieskończonegoczasuiprzestrzeniwchwilipoczątku,stąd
wtensamsposóbnależykonsekwentniewyjaśniaćindywidualnośćjako
to,cownieskończonymstawaniusięnieskończenieskończonem,dlatego
Systemmusiałstaćsiękalwiński,lubwrazzmodyfikacjąSchleiermache-
ra15widziećnieskończonygrzechinieskończonezadośćuczynienie,
podobniejakjednostkajestpredestynowana,Systemjestwjakiśsposób
predestynowany-dlategowszechwiedzaiwszechmocstająsiętymsa-
mym,choćwidzianymzobustron,Boskaświadomośćrzeczyjestich
stawaniemsię.
Bógjestrzeczywistościątego,comożliwe.
14ImmanuelHermannFichte(1796-1879)synJohannaGottliebaFichtego,stądczęsto
zwanyjest»młodszymFichtem».Niemieckifilozof,profesorfilozofiiwBonniwTy-
bindze.JegogłównedziełotoGrundzügezumSystemederPhilosophie.
m»Gdybynieskończonawielośćbyłajedyniedana,tobyłabywstanieczystoatomo-
wym».
15Schleiermachertwierdził,żepredestynacjadozbawieniajestraczejrozciągnięciem
luterańskiegopoglądujako»konsekwentnejwoli»(voluntasconsequens),toznaczy,decy-
zjiBoga,żejednostkamożeotrzymaćtyleszczęścia,ilenaturadopuszcza.Wtedyróż-
nicapomiędzydobremizłemjestwzględnaizanikająca,gdyżwkońcuwszyscydzięki
łasceBoskiejdostąpiąuszczęśliwienia.(Por.Schleiermacher,ÜberdieLehrevonder
Erwähnung,[w:]»TheologischeZeitschrift»,1Heft,Berlin1819,s.1-119.
