Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadopierwszegowydania
Podobnie:któżmożekrzywićsięnapochwałęnauki
inmyślenianaukowego”?Możnajednak,jaktowielurobiło,tak
nnaukowość”określić,żebyzlikwidować,jakozabobonciem-
ny,całąinteresownośćmetafizyczną,bezktórejumysłludzkinie
tylkonieobywałsięnigdy,lecztakżebezktórej,jakzasprawą
sztuczkizręcznegoprestidigitatora,tenżeumysłprzeciwsobie
sięzwraca,siebieobezwładnia,przymuszasiebiedouwierzenia,
żeprawdyniema,isamejnauki-jakjąuczenipojmują-nie
ma,iniemategożumysłu;słówkonjest”totylkospójka,copu-
la,wygodna,byjakieścechyrzeczyopisać,aleniemającasensu,
gdysięjejtakużywa,jakbyopisywałaczynnośćjakąś(nBytjest”
głupiorzekłParmenides,nBógjest”jeszczegłupiejrzekłTomasz
zAkwinu,nCzasjest”najgłupiejrzekłBergson).Wtakichspra-
wachpomyśleniaBarbarySkargi,profesorSkargi,mającałkiem
wyraźnykierunek:onaumiepowiedzieć,czymjesttainteresow-
nośćmetafizycznaidlaczegojestważna.Wiemy,oczywiście,że
zawszesięznajdziepewnailość-corazmniejszajednak,również
wświecieanglosaskim-takich,cokiedyśprzeczytalistupięć-
dziesięciostronicową,jasnonapisanąksiążkęAlfredaAyeraz1936
roku1,uznali,żeterazjużwiedząwszystko,czegorozumiludz-
kośćpotrzebuje,ibezkońca,nudniepowtarzająwkółkojejtreść
(zdaniasensownedzieląsięnalogiczneiempiryczne;matema-
tykailogikaskładająsięzezdańanalitycznych,któreorzeczy-
wistościnicniemówią;to,cosensowne,musibyćsprawdzalne;
metafizykaiteologianiesąfałszywe,leczbezsensowne;oceny
moralnesąwyrazamiemocjiitd.);niemyślązgołaotym,jakie
założeniatrzebazgóryprzyjąć,żebytejksiążceuwierzyć;słów,
takichjaknnauka”innaukowy”,używająteżjakoideolozaklęć,
podobniejakkiedyśwyznawcymarksizmu-leninizmu.Kultura
filozoficzna,wiedzahumanistycznaidąjednakdokądindziej,
chociażróżneinnejetrapiąchoroby.
1
Chodzioksiążkę:A.J.Ayer,Language,TruthandLogic,London1936
[przyp.red.nauk.].
13
