Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stylistyczneukształtowaniedramatu
................................................................................
gatunku.Wjejobrębieumieścićtrzebaponadtoopisposzczególnych
składnikówwzorcaiichmodyfikacji.Dialogkomediowydlaprzykładu
byłkształtowanynawzórrozmowypotocznej,zawierałwięcanalogiczne
segmenty(otwarcie,orientację,określenieprzedmioturozmowyzewen-
tualnymrozwinięciem,konkluzjęizamknięcie),wznamiennysposób
jednakprzeobrażone
19
.Wczęściachramowychdialoguobowiązywała
zasadaredukcji(byłyoneopuszczane),substytucji(przezcowzakoń-
czeniudialoguzamiastpożegnaniapojawiałasięformułazapowiadająca
nadejściekolejnejpostaci)bądźreprodukcjikilkustandardowychformuł:
CóżtampanieX?czyJaksięmasz?napoczątkurozmowyiKłaniamlub
Bywajzdrównazakończenie.Kształtfazyorientacjiirozwinięciatematu
zależałodusytuowaniadialoguwstrukturzedzieła,azwłaszczamiejsca
omawianejwnimproblematykiwplaniefabularnymutworu.Ważnybył
teżwzglądnapotrzebyodbiorcy.Wielereplikzyskiwałokształtrozbudo-
wanych,wielowątkowychwypowiedzi,powstawałaredundancjainforma-
cyjna,którejbohaterowienamocykonwencjiniezauważali,pojawiałysię
przeskokitematyczneiinneosobliwenastępstwawłaściwegoutworowi
dramatycznemugospodarowaniawiedząoświecieprzedstawionym.Dialogi
zyskiwałyprzytymważne(niezbędnedlarozwojuintrygi)uzupełnienie
wformiemonologówfunkcjonującychjakosamodzielnescenylubtzw.
monologównastronie.
Perspektywagatunkowaumożliwiaponadtoprzeprowadzenieinteresu-
jącychbadań,dotyczącychmniejszychsegmentówdialogu,awięcwymian,
czyjakchcąniektórzy,jednostekdialogowychlubkrokówwrozmowie,oraz
ichukształtowaniasyntaktycznegoileksykalnego
20
.Możnatakżeśledzić
procesystylizacyjneiróżnorodneodniesieniaintertekstualne.Wramach
perspektywygenologicznejdasięteżpomieścićcałespektrumszczegóło-
wychzagadnień,naprzykładproblematykęwierszaijegoprzeobrażeń,
charakterystykęwyznacznikówkomizmu,problemyonomastyczneitd.
Wtejperspektywiesytuowaćteżmożna,anawettrzeba,analizykonkret-
19
BardziejszczegółowoprzedstawiamteproblemywartykuleKomediiprzeobrażenia...,
s.169-186.
20
Stanbadańnatentematprzedstawiamwkilkupublikacjach–zob.M.Wojtak,
Ojęzykuistylu„Wesela”StanisławaWyspiańskiego,Lublin1988,s.41-42;eadem,
Dialogwkomediipolskiej…,s.21-26;eadem,Badanianadjęzykiemistylempolskiego
dramatu(cz.I),s.301-303.
................................................................................
19
