Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Metafizykaklasyczna,jejrozwójiupadek
21
światpozorówizłudy.Drugitoświatpoznawalnyrozumowo,wieczny,
niezmienny,jednolitywsobieinaprawdęrzeczywisty.
III
PoglądyHeraklitaiParmenidesabyłyprzeciwnenietylkopoglądom
poprzedników,lecztworzyłyonerównieżprzeciwieństwomiędzysobą.
Dalszyzatemrozwójdociekańwtymnajstarszymokresiefilozofiigrec-
kiejdążył-wgrupietzw.młodszychfizyków-kupogodzeniutychprze-
ciwieństw.MłodsifizycyprzyjęliodParmenidesazasadę,żenicniemoże
powstaćinicnieginie.Podczasjednak,gdyParmenidesłączyłztym
przekonanie,żeniemożliwajestwszelkazmiana,myśliciele,októrych
terazmówimy,uznajączarazemwrazzHeraklitempowszechnązmien-
ność,przyjmowali,żezmiennośćtadotyczymechanicznegoukładuwiecz-
nych,niezniszczalnychpierwiastków.TakwięcsyntezastanowiskParme-
nidesaiHeraklitapociągnęłazasobązasadniczeprzekształceniapojęcio-
we.Przedewszystkimpierwotnepojęciepoczątkuświataprzekształciło
sięterazjużzupełniewyraŹnienapojęciematerii,zktórejwszystkosię
składa.Powtóre,pierwotnajednośćpierwiastkalubmateriistarszych
fizykówrozbiłasięnawielośćelementówmaterialnych,wchodzących
wskładposzczególnychprzedmiotów.Awreszcieobokpytaniazczego,
powstajepytaniejakzwielościelementówmaterialnychpowstająrzeczy.
Ponieważzaśzostaławykluczonazmiennośćjakościowamaterii,dlatego
owojakmogłobyćpomyślanejedyniewsposóbmechaniczny,jako
mieszaniesięirozdzielaniesięcząstekmaterii,jakoruchfizycznywe
wszelkichpostaciach.
EmpedokleszAkragas,pierwszywtejgrupie,zakładaistnienieczte-
rechelementów,czylirodzajówmaterii,sąnimiogień,powietrze,woda
iziemia.Łączyjemiłość,czyliprzyciąganie,rozdzielajenienawiść-
odpychanie.Mieszaniesięelementówiichrozdzielaniesięprowadządo
cyklicznieposobienastępującychprzemianwewszechświecie.Bardziej
dokładneopracowanieanalogicznejmyśliprzewodniejznajdujemyuAna-
ksagorasazKlazomenai.Wedługniegoistniejąnieczteryjedynierodzaje
materii,leczniezmiernaichliczba,odpowiadającanieprzejrzanejróżnoro-
dnościjakościoworóżnychmiędzysobąrzeczywewszechświecie.Sąone
rozdzielonewdrobniutkichcząsteczkach(homeomeriach),wkażdejrze-
czysącząsteczkiróżnegorodzaju,ajakośćrzeczyodpowiadanaturze
cząsteczek,którewystępująwniejwprzeważającejliczbie.Przyczyną
łączeniasięirozdzielaniasięcząsteczeksąichruchy.Jednakżenie
