Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakpowstajepaństwowynegocjowane?
najdokładniejszeodzwierciedleniestanowiskacałegociałarepre-
zentowanego.Reprezentowaniestanowiskacałejzbiorowościnie
powinnobyćredukowanedoreprezentowaniawyłączniestano-
wiskawiększościztejzbiorowości.Przeciwkotemuprzekonaniu
przytaczasięrzuconąmimochodemuwagęMilla,żelepiejliczyć
podniesioneręceniżrozłupanegłowy.Tak,toprawda,aleprawdą
jestteż,żelepiejużywaćwyważonychargumentów,aniedemago-
gicznych-oczymMillczasemzapomina.
Zanimjakakolwiekzbiorowośćpoważniezmierzysięzproble-
mem,jakwyrazićwewspólnejpolityceoczekiwaniawszystkich
ludzizwłasnegoplemienia,czylijakpogodzićichrozbieżneplany
izmienneambicjeżyciowe,powinnaswemuplemieniuzapewnić
zbiorowąochronęodnapaścizestronykoczowniczychnajeźdź-
cówszukającychzorganizowanychosad,zadbanychgospodarstw
ikultywowanychpól.Jakmożnasięprzednimibronić?Jakochronić
domy,wykopanestudnie,stadaowieclubbydła?
BalickicytujeLudwikaGumplowicza,którypisał,żewczasach
pierwotnychpaństwopowstawałojakoefektpanowaniamniej-
szościobcoplemiennejnadwiększościąwłasnoplemienną.Tonie-
szczęśliwatendencja.Niestetyinneperspektywyżyciowepokojowo
nastrojonychplemionsąjeszczebardziejfrustrujące.Napadnięci
mogąpodjąćbeznadziejnąwalkęidaćsięcałkiemwybić.Mogąbyć
zmuszenidoopuszczeniaswychosadidozakładanianajakimśdzi-
kimterenienowychdomówigospodarstw.Mogąsamiprzyjąćtryb
życianapastliwychkoczownikówizpodobnymidosiebiewysied-
leńcamiszukaćpokojowonastawionychosadników,byichobrabo-
waćizniszczyć.Tomogąbyćnawetcisaminapastnicy,którzyich
wcześniejwypędzilizwłasnejziemi.Napadniętychtakczyinaczej
czekajątylkojakieśnieprzyjemności.Akceptacjaobcegopanowa-
niajestniekiedystosunkowonajmniejbolesnązmianą.
Wszczególnościmałoobiecującąperspektywąjestbiernezaak-
ceptowaniepodbojuiczęściowarezygnacjazwłasnej,utrwalonej
kultury.Choćwydajesię,żemieszanietradycjiizwyczajówpozwala
33
