Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymjestpolitykaprzemocy?
TłempolitycznychprzekonańHeglajestteza,któramówi,że
wczłowiekuistniejewolasubiektywnaiwolaobiektywna.Wola
subiektywnawybierato,cojestnajlepszeznaszegoindywidual-
negopunktuwidzenia.Wolaobiektywnawybierato,cojestnaj-
lepszezpunktuwidzenianaszejzbiorowości.Wolaobiektywna
„tkwiniezłamana”
4
wludziach,którzychcąbyćczęściąwiększej
całości.TenproblemstanąłjużwdebaciemiędzyAteńczykami
iMelijczykami-jakpamiętamy.Ateńczycychcielidominować
nadMelijczykamiiniegodzilisięnawytworzeniepoczuciawspól-
nejprzynależnościhelleńskiej.Hegelbierzeichwobronę.Mieli
zapewnesilniejszepoczucieprzynależnościdoswegomiastaniż
mieszkańcyinnychpolis.PrzeciętnyAteńczyknieczułsięprzede
wszystkimsobą,czylikonkretnymczłowiekiem,aninawetnieczuł
sięHellenem,tylkoprzedewszystkimczułsięAteńczykiem.Miał
ateńskąwolęobiektywną,iHegeltowłaśniepodziwia.Melijczycy
teżniespecjalniechcielibyćHellenamiiraczejwolelipozostać
Melijczykami,aletopragnienieniebyłotakdobrzeuzasadnione,jak
pragnienieAteńczyków,bytrwaćjakoAteńczycy.Byćmożekażda
społecznośćmożebyćzczegośdumna,aleniektóremająwięcej
powodówdodumyniżpozostałe.
NatychodczuciachfundujeHegelpostawępatriotyczną.Mamy
prawowybraćsobieswojąojczyznę,jakchcemyijaknampozwa-
lająokoliczności.NiktniemusipozostaćnazawszeFrancuzem,
Niemcem,Polakiem,Rosjaninemitd.Alepowinniśmydecydować
tak,byswojedobrowiązaćzdobremojczyzny,zktórąłączymy
swójlos.Najakiśwybórpowinniśmysięjednakzdecydować,by
wzmocnićsiłędziałaniarozmaitychzbiorowościreprezentują-
cychwłasnątradycję,stylżyciaidążeniapolityczne.Celowepozo-
wanienajednostkęwyizolowaną,samotną,odrębnąiprywatną
27
4
G.W.F
.Hegel,Wykładyzfilozofiidziejów,przeł.J.Grabowski,A.Landman,t.2,Pań-
stwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1958,s.63.
