Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
23
naczyomyłkacodoosobylubcodojejfunkcji.Omyłkacodo
osoby,wynikającazpodstawieniajednejpostaciwmiejsceinnej,
odgrywawRękopisieczęstorolęelementukomicznego.Komiczny
jestAvadoropełniącywprzebraniufunkcjęmłodejElwiry,adorowa-
nejprzezwicekrólaMeksyku(dz.17-18).Tamjednak,gdzieAvado-
rospoczywawtrumniezamiastotrutegoksięciaMedinaSidonia(dz.
26-27),komizmnabierabarwyfantastyczno-makabrycznej.Podob-
nienależyzakwalifikowaćprzygodęmłodegoSoareza,którywspi-
nającsiędooknaukochanejspadaiwtymmomenciewziętyzosta-
jeprzezkawaleraToledozaprzebywającegowczyśćcu,zabitego
wpojedynkuprzyjaciela(dz.3l-36).
Charakterystycznejestwprzypadkachtakichzamianczypomy-
łekskojarzenieefektumakabrycznejgroteskizróżnorodnymifor-
mamiprzekraczaniasferyzjawiskempirycznych.Omyłkicodofunkcji
pełnionychprzezpostacieopowieścinasuwająrefleksjeniecoinne-
gotypu.Wymienimytukilkaznich.HrabiadePeñaVelezjestnie-
słusznietraktowanyprzezhrabiegodeTorresjakokochanekjego
żony,costajesiępowodemrozpadumałżeństwa(dz.16).Podobnie
książęMedinaSidoniabezpodstawnieuważasięzaoszukanegoprzez
żonęijejflmlecznegobrata”Hermosita(dz.29).Najefektowniej
motywpodstawienia(araczejjegoodwrócenie)jestrozwiniętywhi-
storiiAvadoraikochanejprzezniegoksiężnejAvila,Avadorobo-
wiemprowadziromanszrzekomą-podsuniętąprzezksiężną-jej
siostrą,naprawdęzaśzniąsamą(dz.55-56).
Ogólniebiorąc,wsytuacjachtegotypuwystąpieniefunkcjonal-
negopodstawieniauwarunkowanejestpoglądamibohaterówopo-
wieści,którzy,ceniącsobienadewszystkoflhonor”-wrozumieniu
epoki-ikierującsiętzw.punktemhonoru,stwarzająswoistąwizję
świata.Takwięc,owładnięcitroskąoswójhonor,mężowieulegają
złudzeniomcodofunkcjiinnychmężczyznwżyciuswoichżon,akie-
rującasięhonoremswegoroduksiężniczkainscenizujecałąsytuację
mającąsłużyćjegoochronie.
Niebezpiecznemiłości,karystanowiąceichnastępstwaoraz
omyłkiipodstawieniatworząceogniwapośredniemiędzysytuacją
flwiny”asytuacjąflkary”-ototrzypodstawoweelementywwięk-
szościopowiadańRękopisu.Zasadaflkombinatoryki”pozwałająusta-
wiaćdowolnie,niekonieczniewporządkuchronologicznymiprzy-
czynowym,jakkolwiektensamgeometraVelasquez,któryowązasadę
