Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
21
którebyuzasadniałyuogólniającetezyzawartewhistoriachwobec
nichnadrzędnychiopasującychje12.Wtensposóbmożnabysobie
wyobrazićzespołyopowieścijakologiczniepowiązanerelacjamiar-
gumentacjiczyanalogii.Sytuacjetakiezdarzająsięwopowieściach
Avadora.WopowiadaniudonBusquerosaowystępnymCornande-
zie(dz.48-53)pojawiasięnp.problemodbyciapokuty,którąstano-
wipobożnapielgrzymkagrzesznika.WpisanewrelacjęBusquerosa
opowiadaniePielgrzymaprzynosiprzykładwskazującynapożytki
takiejpokutniczejczynnościizarazemmotywacjępielgrzymkiCor-
nandeza,którąrelacjonujeBusqueroswdalszymciąguswejramo-
wejopowieści.
PrzykładpowyższyniejestjednaktypowydlaRękopisuanidla
opowieściAvadora.Zamkniętośćtegocykluopowieściniepolega
bowiemnaichlogicznympowiązaniu,lecznapowtarzalnościele-
mentów,zktórychsązłożone.RogerCailloiswyraziłprzekonanie,
żestrukturaRękopisupolegaflnapowtarzaniusięjednejitejsamej
przygody”13.Twierdzenieto,zawierającesporądozęsłuszności,sta-
nowijednakuproszczeniefaktycznegostanurzeczy.Zasadabowiem
konstruowaniaopowieściRękopisunietkwiwichprostympodo-
bieństwie,leczwkombinowaniuichzniewielkiejliczbypodstawo-
wychskładników.OdpowiadatozresztąwykładowigeometryVela-
squezanatemattwórczejwartościbudowaniakombinacjizawsze
tychsamychelementów(dz.39).Porównaniewiększościopowia-
dańzhistoriiAvadorapozwalawymienićteelementyanalogicznie
doflfunkcji”wujęciuProppa.Pierwszymznichjestsytuacjaroman-
sowa,wktórejmiłośćulegazakwestionowaniuczyzagrożeniu-bądź
dlatego,żejestflzdrożna”,bądźdlatego,żejestformąkuszenialub
poddaniapróbie,bądźzewzględunakonflikt,jakipowoduje14.
12
Zob.Rudnicka,op.cit.,s.118;Todorov,op.cit.,s.280.
13
R.Caillois,Dziejeczłowiekaiksiążki.HrabiaJanPotockii„Rękopis
znalezionywSaragossie”,w:Odpowiedzialnośćistyl,Warszawa1967,s.91
(przeł.L.Kukulski).
14
Zob.F
.Rosset,Wmuzeumgatunkówliterackich:JanaPotockiego
flRękopisznalezionySaragossie”,flPamiętnikLiteracki”1985,z.1,s.60.
SprawyerotykiwRękopisiepróbujekomentowaćzzastosowaniempojęć
psychoanalizyJ.Bellemin-Noëlwpracy:L’erotistmedanslafantastiquede
JanPotocki,flRevuedesSciencesHumaines”1968,juillet-septembre.
