Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Procesyglobalizacyjnewspółczesnegoświata
1.6.Globalizacja-czylico?
Zacieśniającesięwięzymiędzynarodowezzimnowojennymkonfliktem
wtleprowadząwprostdorozważańnadglobalizującymsięświatemdrugiej
połowyXXwieku.Funkcjonującywramachwiedzypotocznejterminnglo-
balizacja”zwykleniesprawiakłopotów.PosługującsięsłowamiZygmunta
Baumana,możnapowiedzieć,żeglobalizacjanweszła(...)dorodzinyprawd
oczywistych,któresłużąwyjaśnianiuświata,samewyjaśnieńniewymaga-
jąc”37.Irzeczywiście,sięgającpoliteraturętraktującąoglobalizacji,często
możnaprzebrnąćprzezsetkistron,nienapotykającjejdookreślenia.Zupeł-
nietak,jakgdybyrozumieniejejodbywałosiębezkoniecznościartykulacji
jakiejkolwiekdefinicji.Światuległglobalizacji-wyjaśnienietoprzyjmuje
sięzaprawdziweiniepoddajesięgogłębszejrefleksji.
Pomimoniewątpliwejkarierysłowanglobalizacja”należyzwrócićuwagę
nadwafakty:debatanadnimrozgorzaławcalenieażtakdawno,bowlatach
osiemdziesiątych38,copokazuje,żesamozjawiskoglobalizacjijestczymś
raczejnowym;aleteżnieażtakniedawno,byniestałosięczymśwpo-
wszechnejopiniiniemaloczywistym,czegoistnieniestanowiswegorodzaju
aksjomatwspółczesności(zwłaszczagdynaświatspojrzećzperspektywy
ekonomicznej).
Otobowiempierwszaprzesłanka,którąprzyjmujęzawłaściwą:globali-
zacjaniejestzastygniętymstanemrzeczywistościczyteżzjawiskiem,które
pojawiłosięnagle,choćznikąd;niejesttakżejednorodnymprocesem,który
maswójpunktrozpoczęciaiustalonądatękońca.Jestnatomiastsplotemwie-
lurozciągniętychwczasieróżnorakichdziałań,którewzajemniewarunkują
sięiprzecinają.Podrugie:niemożnajejpomyślećwwyabstrahowaniuod
kontekstutechnologii,którejąumożliwiają.Poprzyjęciuobuzałożeńnależy
zadaćpytanie:czymwłaściwieglobalizacjajest?Napotrzebytejpracydefi-
niujęjąjakoszeregprocesówspołecznych,prawno-ekonomicznych,politycz-
nych,którezasprawątechnologiiwysokichprędkościstanowiązależnymiod
siebiegrupy(państwa,prywatneipubliczneinstytucje,firmy)orazjednostki
oddaloneodsiebieczęstootysiącekilometrów,czyniącświatwielkąsiecią
powiązań.
37ChoćtymisłowamiBaumanopisujeinnepojęcie,wmoimprzekonaniuzpowodze-
niemodnieśćmożnajedonglobalizacji”jakopowszechniestosowanegoterminu.Zob.
Z.Bauman,Globalizacja:icoztegodlaludziwynika,tłum.E.Klekot,Warszawa2000,
s.12.
38Samterminnglobalizacja”pojawiałsięwpracachteoretykówdużowcześniejniż
wlatachosiemdziesiątych.Jednymzpopularniejszychokreśleńpozostającychwścisłym
związkuzogólnoświatowymiprzemianamipowodowanymirozwojemtechnologiijest
nwioskaglobalna”wujęciuMarshallaMcLuhana.Zwrotutegoużyłjużwlatachsześć-
dziesiątych.Zob.M.McLuhan,GalaktykaGutenberga.Tworzenieczłowiekadruku,tłum.
A.Wojtasik,Warszawa2017.
