Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Procesyglobalizacyjnewspółczesnegoświata
pierwsząinstytucjęomiędzynarodowym,globalnymwręczzasięguuzna-
jesięKościółkatolicki.Inne,mniejsze,leczteżowartymprzypomnienia
znaczeniu,tonaprzykładniezrealizowanyprojektautorstwaOttonaIII
dotyczącyodrodzonegoImperiumRzymskiegojednoczącegochrześcijańską
Europę,nowożytnyzwiązekhanzeatyckiorazwysypmiędzynarodowych
organizacjiwwiekuXX-począwszyodLigiNarodów,przezOrganizację
NarodówZjednoczonych,PaktPółnocnoatlantycki,UnięEuropejskączy
strefęwolnegohandluwramachStowarzyszeniaNarodówAzjiPołudniowo-
-Wschodniej(AFTA).
Światnigdyniebyłoceanemniezależnychiniepowiązanychzesobąwysp,
pomiędzyktóryminiktniechciałiniepróbowałzawiesićmostów.Niedziwi
zatemtakbardzofakt,żepodkoniecwiekuXXkwestiąspornąpozostawała
realnośćglobalizacjijakoczegośradykalnienowego.Nawetjeżeliprocesy
globalizacyjneuznawanozacoś,corzeczywiścieistnieje,natychmiastpoja-
wiałsięinnyproblem-definicji,zlokalizowaniasednaglobalnychdziałań.
Większośćztych,którzywglobalizacjęniewątpili,uznałazajejpodstawę
przemianyekonomiczne:ekspansjękapitalizmunaskalęświatową,popu-
laryzacjęwolnegorynkuitowarzyszącegomuneoliberalizmu.Towłaśnie
zobszarudebatygospodarczejwyrosłopojęcieglobalizacji,którestamtąd
dotarłowobrębnaukspołecznych:
Terminnglobalizacja”wszedłwpowszechneużyciewlatach80.Jakowynikzmian
wświatowejgospodarceipojawiającychsięsiecitechnologicznychprzeznaczo-
nychdoprzekazywaniadanychczasurealnego.Wyrósłzpojęcianglobalizacji
finansowej”lubstrategicznejrekonstrukcjimiędzynarodowejsferyfinansowej,
którasankcjonowałałączenierynkówkapitałowych,aniepaństwnarodowych,
iwzrastającejzależnościnarodowychsystemówprodukcjiwodniesieniudoryn-
kuświatowego43.
Dziś,jakstwierdzaAnthonyGiddens44,pierwszafazadebatyjestjuż
zakończona,aodpowiedźklarowna.Niepytamyjużdłużejoto,czyglobali-
zacjamamiejsce,aleoto,czymdokładniejestijakiesąjejkonsekwencjena
makro-imikropoziomie:dlaspołeczeństwświataidlajednostek.Dyskusja
zatemtoczysięjużnietylkowśródteoretyków,aletakżennaulicy”,wprost
nanaszychoczach.Obecnasytuacjaświataniejesttylkopowtórzeniemlub
modyfikacjączegoś,cozdarzyłosięjużrazwXIXwieku,amożeikilka
wXIXwieku.Zob.A.Smith,Kulturowepodstawynarodów:hierarchia,przymierzeire-
publika,tłum.W.Usakiewicz,Kraków2009.
43A.Mattelart,M.Mattelart,Teoriekomunikacji.Krótkiewprowadzenie,tłum.J.Miku-
łowskiPomorski,Warszawa-Kraków2001,s.129.
44J.Brockman,ATalkwithAnthonyGiddens...,op.cit.
