Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WykładI
Tradycjestarożytne
OreligiachireligijnościstarożytnychGrekówiRzymianmożnapo-
wiedziećtosamocooichfilozofii,toznaczy,żebyłaogromniezróżnico-
wana,atenpluralizmwierzeńipraktykreligijnychbyłichswoistąwizy-
tówkąipowodemdodumy,zaśtych,którzyuważali,iżracjębytuma
tylkojednareligiatraktowalionijakoludzizabobonnych
1.Filozofujący
GrecyiRzymianienietylkozresztąbylidumniztegopluralizmu,aletak-
żepotrafiliwskazaćnajegotradycjęorazpodaćjegospołeczneuzasadnie-
nie.Wskazaniatakiepojawiająsięm.in.wnapisanychnapoczątkuIIIw.
n.e.przezDiogenesaLaertiosaŻywotachipoglądachsłynnychfilozofów,
itojużwichPrologu–mowatamjestm.in.o„perskichmagach,babiloń-
skichczyasyryjskichchaldejczykach,indyjskichgymnosofistachoraz
celtyckichigalackichdruidachisemnoteach”,jakotych,którzymielirze-
komodaćpoczątekfilozofii
2.Rzekomo,bowiemwedługtegoautora,
przypisywanieroliprekursorówfilozofiitymróżnymgrupomkapłańskim
jestbezzasadne–tazaczynaćsięmaodGreków,awymienitutaj„barba-
rzyńcyspędzaliczasnaoddawaniuczcibogom,ofiarachimodłach,iuwa-
żali,żetylkoichpróśbwysłuchająbogowie.Magowieuprawiająrównież
spekulacjenatematistotyipochodzeniabogów,którychidentyfikują
zogniem,ziemiąiwodą.Potępiająwznoszeniebogomposągówiprzypi-
sywanieimpłcimęskiejlubżeńskiej.[...]Zaobyczajbezbożnyuważają
paleniezwłok,azaobyczajzbożnyobcowanieseksualnezwłasnąmatką
lubcórką[...]”.Krótkomówiąc,wszystkotojestalbomałoracjonalne,
alboteżzupełnienieracjonalnei–coniemniejistotne–sprzecznezgrec-
kimii„italskimi”praktykami,którychDiogenesLaertiosbroni.
___
___
___
___
___
___
___
___
1„WopiniiRzymianzabobon,przesąd–supersatitiouważanybyłzaszczególnienie-
bezpiecznyiprzeciwstawianyreligio.[...]GrekówiRzymianraziłytakieformy,jakieprzy-
bierałypraktykigorliwychsuperstitiosi”;przykładowo:„ReligiaŻydówbyładlaGreków
iRzymiandziwacznymzabobonem,alenieateizm,któryzwykłsięrodzićzzabobonności”.
Por.M.Jaczynowska,Religieświatarzymskiego,Warszawa1987,s.14id.
2DiogenesLaertios,Żywotyipoglądysłynnychfilozofów,Warszawa1984,s.3id.
