Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tradycjestarożytne
15
Dzisiajniecieszysięonjużwprawdzieażtakwielkimpoważaniem,nie-
mniejjednakniktktomajakotakąorientacjęweuropejskichtradycjach
filozoficznychniemożepodważyćjegoznaczącegoudziałuwwykreowa-
niumądrości(racjonalności)jakotejwartości,októrąwartoipowinnosię
zabiegać.Trzebaodrazuwyraźniepowiedzieć,żeutegofilozofawystę-
pujeniejeden,leczconajmniejdwaistotnieróżniącesiętypymądrości
(racjonalności).Obapozostająwzwiązkuzespecyficzniepojmowaną
przezniegoreligijnością.NaichwystępowanieuPlatonazwróciłzresztą
uwagęjużautorŻywotówipoglądówsłynnychfilozofów–pisałtam,że
Platon„uważał,żemądrośćwznaczeniunajbardziejwłaściwymjestwie-
dząorzeczachpoznawalnychumysłemirzeczywiścieistniejących,wiedzą
oboguioduszyodłączonejodciała.Tęmądrośćwłaściwąnazywałteż
filozofią,którąokreślałjakodążeniedoboskiejmądrości.Naogółjednak
mądrościąbyładlańtakżewiedzaopartanadoświadczeniu,taknp.nazywa
mądrymrzemieślnika”
5.Wychodzinato,żeuPlatonapierwszaztych
mądrości(racjonalności)zorientowanajestnatocoabsolutneiwyłącznie
umysłowe(duchowe),natomiastdruganatocowzględneipoczęściumy-
słowe,apoczęścizmysłowe(cielesne).
PrzyjmującytakierozróżnienieGiovanniRealetedwatypymądrości
(racjonalności)proponujeująćwkategoriachmituilogosu.Jegozdaniem,
„Platondocenia«mit»obok«logosu»ipoczynającodGorgiaszaażdo
późnychdialogówprzyznajemubardzowielkieznaczenie”.Wskazujeon
równieżnaracje,któreskłoniłyPlatonadopowrotudomitu.„Racjitych
możnasiędopatrywaćwtym,żePlatondostrzegłwartośćniektórychpod-
stawowychtezorfizmuijegotendencjimistycznej,aogólniewtym,że
poczynającodGorgiasza,uPlatonazdecydowaniewybijasięreligijny
składnikjegomyśli.Jednymsłowem,mituPlatonaodradzasięnietyle
jakoekspresjafantazji,ileraczejjakowyraztego,comoglibyśmynazwać
wiarą(PlatonużywawFedoniesłowanadzieja).Platońskidyskursfilozo-
ficznydotyczącyniektórychtematóweschatologicznychwwiększości
dialogów,poczynającodGorgiasza,stajesięfaktycznieswoistąformą
rozumnejwiary:mitszukawyjaśnieniawlogosie,alogosdopełniasię
___
___
___
___
___
___
___
___
konfliktztymwładcąsprawił,żezmuszonybyłopuścićSycylię.PowróciłdoAteniok.
387r.założyłwgajuAkademosaswojąszkołęfilozoficzną,nazwanąAkademiąAteńskąlub
Platońską–dokońcażyciabyłwniejscholarchą(mistrzem)orazwykładowcą.Por.K.Leś-
niak,Platon,Warszawa1968.
5DiogenesLaertios,Żywotyipoglądysłynnychfilozofów,wyd.cyt.,s.186id.
