Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Totamtejszasytuacjawłaśniewznacznymstopniu
inspirowałaRóżęLuksemburg.
Dochodziłtujeszczejedenważnyelement:Róża
Leksemburgniemogłaniezdawaćsobiesprawy,
żewistniejącejsytuacji,wykluczającte,którychnie
sposóbbyłowtedyprzewidzieć,jedyniewojnamiędzy
zaborcamimożestworzyćwarunki,wktórychmożliwa
byłabyodbudowapolskiejniepodległości.Natowłaśnie
stawiał,jakwiemy,JózefPiłsudski.RóżaLuksemburg
myślałajednakzawszewkategoriachszerszychniż
tylkonarodoweiodrzucałatękoncepcję.Głównie
dlatego,żetakawojnabędziekosztowałamiliony
istnieńludzkich,alenietylko.Zdawałasobiebowiem
iztegosprawę,żePolacybędąmusieliwtakiejwojnie
walczyćprzeciwkosobiejakożołnierzepowołani
dowalczącychzesobąarmiipaństwzaborców.Była
zprzekonania,jakjużwspomniano,wrogiemwojen
imilitaryzmu.
Rezygnacjaztendencjiodśrodkowych,zmyśli
ooderwaniusięposzczególnychpaństwodzaborów,
wktórychskładwchodziły,niebyławwspołeczeństwie
polskimczasumiędzyklęskąpowstania1863
r.awybuchemIwojnyświatowejczymśkuriozalnym.
PozaprogramempiłsudczykowskiegoskrzydłaPPS,nie
dawałyosobieznaćnajakąśznaczącąskalężadne
wyraŹniezarysowanetendencjeodśrodkowe.
Polskajednak—wbrewprognozomRóży
Luksemburgijeszczezajejżycia—niepodległość
jednakodzyskała.Byłotowynikiemkonstelacji,jakiej
niktprzed1917r.niemógłprzewidzieć:klęski
