Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Towarzyszyćwrozwoju,czylijakwspieraćdzieciimłodzieŻ
15
JohnaFlavellanadocenianiemprzezdzieciobiektównapodstawieichwyglądu.
Manipulowaniewyglądemprzedmiotówprzezichpodświeltanie(szklankamleka
oświetlonaczerwonymświatłem),nakładaniemasekzwierzętomczyteżzmianę
fakturymateriałubudującego(gąbkaowyglądzieskały)miałonaceluuzyska-
niewiedzynatematdziecięcejumiejętnościwykrywaniabłędnegoprzekonania.
Zadaniaprzedstawiającezmodyfikowaneelementyrzeczywistościprowokowa-
łyodpowiedźnapytanie:nCotojest?”
,możliwądoudzielenianadanymetapie
rozwoju.Dzieciwwiekutrzechlatoceniałyobiekty,sugerującsięichzmienio-
nymwyglądem,natomiastcztero-ipięciolatkipotrafiłyodróżnićwrażenie,jakie
przedmiotsprawiałodjegocechrzeczywistych.
Zdolnośćrozróżnianiatego,cojestfikcyjne,odtego,corzeczywistewsferze
werbalnej,topoczątekrozumieniakłamstw,żartów,metafor,światawewnętrzne-
gobohaterówliterackich.Przywołaćmożnatutajtrzeciągrupęprzesłanekdzie-
cięcychteoriiumysłuocharakterzespołeczno-komunikacyjnym.Wiążąsięone
zdoświadczeniamidzieckazinnymiludźmiwzakresiekomunikacjiwerbalnej
iniewerbalnej.Podzielanieuwagi(Bruner,1978),gestywskazujące(Wygotski,
1971),epizodywspólnegozaangażowania(Schafer,1994)dostarczajądziecku
okazjidouczestniczeniawewspólnejprzestrzeniznaczeniowej.Wspólnedziała-
niemożeprowadzićdowzajemnegozrozumienia,nawiązaniakontaktuipozna-
waniadrugiegoczłowiekajakoistotymyślącejiczującej.
Przyjmowaniecudzejperspektywy
Umiejętnośćprzyjmowaniaperspektywydrugiegoczłowiekazakładadopuszcza-
nie,żeinnipostrzegająiprzeżywajązjawiskaisytuacjewsposóbróżniącysię
odnaszego.WedługJohnaFlavellamożnamówićodwóchpoziomachrozwoju
tejumiejętnościwżyciudziecka.Początkowo,wwieku2-3lat,przyjmujeona
postaćdostosowaniasposobumówieniaizabawydowspółtowarzyszy,coopiera
sięnawiedzy,żeinniodczuwająinaczej.Dzieckostarsze,wwieku4-5lat,potrafi
wytworzyćjużpewnekompleksowezasadywykrywające,coczująiwidząinne
osoby.
Współcześnipsychologowiepoznawczyzgodnisąwkwestiinaturyprocesunabywa-
niawiedzy.Niktjużnietwierdzi,żejesttoprocesbierny,aleprzeciwnieczęstopod-
kreślasięfakt,żeaktywnyprocesstrukturalizowaniainformacjipoleganatworzeniu
pewnychmodelipoznawczych,awięcteoriiświatajakostrukturnadrzędnych,po-
rządkujących(Białecka-Pikul,2003,s.209).
Azatemwiedzaoprzekonaniachinnychnabywanajestprzezdzieckowraz
zrozwojemteoriiumysłu.Wiedzaotym,żetoczyjeśprzekonanieorzeczy-
wistości,aniesamarzeczywistośćdecydujeotym,jakktośsięzachowuje,ma
podstawoweznaczeniedladziecięcegorozumienia,czymsąumysłimyślenie.
