Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UPODSTAWUSTROJOWEGOPRZEWROTU
komunikacyjne,częstybrakżywnościiniezbędnejopiekilekarskiejoraznienormal-
newarunkibezpieczeństwaiżycia,zjakimistykalisiępierwsiosadnicy.Żywateż
byłaniepewność,czypaństwonieprzejmiegruntówpozostawionychnaziemiach
dawnychiczyzmianagranicnieokażesięnietrwała.Defetystyczne,chwiejnestano-
wiskorząduemigracyjnegoijegoniektórychkrajowychagendwsprawiezachodniej
granicyPolskirównieżmogłodziałaćzniechęcająco.
Wrezultaciesploturozmaitychokolicznościspośródolbrzymichmasludności,
ciągnącychnazachódjużwiosną1945r.,początkowotylkonielicznikierowalisię
tutajzmyśląopozostaniunastałe.Wnastępnychmiesiącach,wmiaręstabilizowania
sięsytuacjiiaparatuprzesiedleńczego,osadnikówbyłocorazwięcej.Ostatecznie
wciągu1945r.ruchprzesiedleńczybyłmasowy,aleczęściowonietrwały.W1945r.
punktyPUR(PaństwowegoUrzęduRepatriacyjnego)zarejestrowały1630tys.prze-
siedleńców,wsumiebyłoichoczywiścieowielewięcej.Tymczasemwtymżeroku
osiedlonoichnaZiemiachZachodnichiPomocnych817tys.(nawsi520tys.),awięc
poniżej50proc.
31
Wodróżnieniuodtakzwanychprzesiedleńców,którzyewentualniemogliwra-
caćdopozostawionychnaziemiachdawnychsiedzib,przybywającyzzabużańskich
terenówrepatrianciniemieliwyboru.Dlategostanowiliteżbardziejstabilnesiły
osadnicze,choćiwtymwypadkuniebrakłorozlicznychproblemów.
Repatrianciwiedzielijedynie,żejadądoPolskiimająprawodoodpowiedniej
rekompensatyzamieniepozostawionepozanowymigranicamikraju.Toteżpoprzy-
byciudostacjidocelowejczęstokroćżądali,żebypokazaćimgospodarstwaprzed
rozładowaniemtransportu.Niekiedydomagalisięprzewiezieniadoinnychmiejsco-
wości,niezniszczonych,zlepszymiglebamiitp.Przeciwniteżbyliosiedlaniuna
terenachniedysponującychwolnymigospodarstwamiindywidualnymi,wtakichbo-
wiemwypadkachbylibydosiedlanidoinnychosadników.Potęgowałotoniepożądane
migracjenaZiemiachZachodnichiPółnocnychidośćczęstowystępującązamianę
gospodarstw.Równieuciążliwebyłonierównomiernerozmieszczenierepatriantów.
W1945r.najwięcejPolakówrepatriowałosięzUkraińskiejSocjalistycznejRepub-
likiRadzieckiej,aichtransportykierowanoczynnymiszlakamikomunikacyjnymi,
równoleżnikowozewschodunazachód.Wrezultacieażtrzyczwarterepatriantów
osadzonow1945r.wwojewództwachśląskimiwrocławskim.
W1945r.osiedlononawsiponadmilionosób:przesiedleńców,repatriantów(ze
wschoduizachodu)iosadnikówwojskowych.Planówosadniczychnieudałosięwięc
wykonać.Niemniejjednakwciężkichówczesnychwarunkachbyłtosukces.
Jużwpierwszychmiesiącach1946r.chłonnośćosadniczanawsibyłaograni-
czona,ananiektórychterenachnawetzupełniewyczerpana.Tymczasemliczonosię
znapływemzewschodudalszychsetektysięcyosób.Todlanichprzedewszystkim
należałozarezerwowaćgospodarstwa.Dlategoakcjęprzesiedleńzziemdawnychpo-
ważnieograniczono,stosującjątylkodoniektórychkategoriiludności.Odmarca
66
