Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
Przyglądającsięomówionymcechom,esejeRichterovej,Hodro-
vejiAjvazamożnazaklasyfikowaćdopostmodernistycznegotypu
eseistyki.Ponadtowwielumomentachczytelnikodnajdziepewne
analogieinawiązaniadotradycjiczeskiegoesejumodernistycznego.
Paradoksalniewspółcześnieseiścinienawiązująbezpośredniodo
swoichpoprzednikówzlatsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychXX
wieku,kiedytopolitykaiproblemyspołecznezdominowaływypowiedź
eseistyczną,aleodwołująsiędotradycjiepoki,wktórejesejwsposób
dynamicznyiożywczywszedłdoczeskiejliteratury.Postulatach,po
okresiepostmodernistycznegozwątpienia,znówmożemyzaobserwować
zainteresowanieartystówposzukiwaniamiodpowiedzinazasadnicze
dlajednostki,sztukiiliteraturypytania.Oczywiście,współczesnenam
tekstyzawierająechawygłoszonychjużteziskompromitowanychteorii,
alenadalmożnawnichodnaleźćprzebłyskipozytywnegostosunku
wobectradycjiesejumodernistycznego.
WspomnianatradycjajestwidocznanietylkowtwórczościHodrovej,
RichterovejiAjvaza.Należałobytuwspomniećodorobkueseistycznym
Kundery,któryswojąSztukąpowieścipowracadonajlepszychtradycji
czeskiejeseistykimiędzywojennej12.PetrPosledniwtekścieMilanKun-
deraazakladatelskémytyzauważa,żejesttowidocznemiędzyinnymi
wakcentowaniusuwerennościpiszącego,włączeniuretoryki,filozofii,
publicystyki,krytykiorazautoprezentacji.Czeskibadacz,wymieniając
dalszenawiązaniadomodernistycznejtradycji,pisze,żeKunderanpo-
dobnějakoHartmansedomnivd,śesoudouměnibymělbytsdmuměle-
ckymdilem,analogickysBenjaminemaAdornempovaśujefilozofovdni
zaprojevantisystémovéhomyżleni,paralelněkBrodskémuaMiloszovi
pokldddkritikuzanedilnousoućdstpisatelovyautoprezentace.Obdobně
jakomoderniesejistérozliżuje»pfedmět«úvaha»subjekt«vypovědi
alogickypfedpoklddd,śepopisovany»svět«vněliteraturyiuvnitfdila
existujeobjektivně,nabizisejakonaléhavdotdzka”13.
Nietylkostosunekdotradycjimodernistycznej,lecztakżeelementy
dyskursupostmodernistycznegosącechącharakterystycznąesejów
12Por.JiZAREK:Europaitradycjeeuropejskieł,s.47.
13PiPOSLEDN.:MilanKunderaazakladatelskémyty.V:Setkánisdruhym.Sbornik
p;ispěvkůzVI.Literárnilaborato;eSetkánisdruhymkonanévHradciKrálové25.-26.
ledna2006.Red.AiZACHOVá,PiPOSLEDN.,ViV.šKA.HradecKrdlové2006,s.181.
