Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Zapożyczeniawjęzykupolskimirosyjskim…
napoziomiejęzyka,jakispołecznegożyciajednostekigrup,jest
równoważnikiemnieładu”.
PosiłkującsięjeszczerazsłowamiZ.Baumana,którestanowiąmotto
niniejszychrozważań,dodamto,cowmoimprzekonaniubezpośrednio
wiążesięzpodjętymzadaniembadaniawyrazówobcych,zapożyczeń,
wyrazówzapożyczonych,amianowicie,że„obcynależydozjawisk
niezdecydowanychikłopotliwych”(BAuMAN1995,s.72),chociaż-co
stanowićbędzieniejakodrugiczynnikmotywującyprzeprowadzenie
badań-jakpiszeAndrzejZAJąCZKOWSKI(1973,s.284):„Dopieroobec-
nośćobcegopozwalanamnaokreśleniesiebie,atonastępujewwyniku
krytycznejobserwacjiobcego,ujmowaniagowkategoriachwłasnych
wartościkulturowych,azatemwartościowaniago,czylitworzenia
jegoetnicznegostereotypu”.Opozycjaswój/obcyzatempozwalasię
samookreślić,znaleźćswojecechycharakterystyczne,swojątożsamość.
Czymjestobcośćwgranicachsystemujęzykowego?Czymożna
-araczej:czydasię-wskazaćjednoznacznekryteriaobcościjedno-
stekjęzyka,przykładalneraznazawszeipozwalającenazbudowanie
granicypomiędzytym,coswojskie,atym,coobce?Wartotujeszcze
razodwołaćsiędoopiniiS.GRABIASA(2013,s.5):„[…]obcymstaje
siętendlajednostkibądźgrupy,ktojestdoświadczanyjakoobcy,
wodczuciutejjednostkibądźgrupy.Iniezpunktuwidzeniastałości,
leczzmiennościdoświadczenietonależypostrzegać,bodoświadczyć
obcościznaczytyle,coznaleźćsięwwarunkach,któreobcośćraz
wywołują,ainnymrazemnie.Innyjestobcymotyle,oilezostanie
uznanyzaobcegoitoniezależnieodposiadanychprzezsiebiecech.
Dlategoobcośćjestwzględnaiuwarunkowanasytuacją”.Obcośćmoże
zatembyćkategoriąsubiektywnąiniewynikaćzcechdanegozjawiska
czyprzedmiotu,możebyćraczejsposobemdoświadczania,postrzega-
nia,porządkowania.
Jeślichodziojęzykjakosystemznakówwodniesieniudokategorii
obcościiswojskości,trzebastwierdzić,żeniejesttomniejzłożony
problemniżnagrunciespołecznym.Mamytudoczynieniazróżnymi
przyczynamiprzekraczaniagranicobcości-to:moda,konieczność
komunikacyjna,bliskość„obcego”,jegoatrakcyjność,odczucie,
„obcy”lepiejwyrażato,cochcępowiedzieć,nieznajomośćdokońca
tego,co„swojskie”.Ponieważcośotylestajesięobce,oilecośdru-