Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Zapożyczeniawjęzykupolskimirosyjskim…
systemujęzyka.Wyszłamjednakzogólnegoidziśczęstoeksploatowa-
negopojęciaobcości,abypokazać,żejesttokategoriaszerokaimożna
jąodnosićdowieluzjawiskotaczającejrzeczywistości.
Obcewniniejszymopracowaniubędątojednostkinieprzynależące
rdzenniedosystemu,aleprzejętezinnychjęzyków.Niebędątotylko
słowa,choćczęstozapożyczeniawświadomościużytkownikówjęzyka
tozapożyczenialeksykalne,czyliwyrazy.Badaniemobjętezostałyróżne
poziomyjęzyka,czylielementyobcenapoziomieformalnym(fonemy,
litery,połączeniadźwięków),słowotwórczym(prefiksy,sufiksy,części
złożeń),gramatycznym(obcośćnapoziomiefleksji).Niebędzietozatem
wznaczeniupodstawowymobcość,którapowstajewwynikudoświad-
czeniasystemuinnego,niżznany,niżswój;będzietoobcośćwynikająca
zobiektywnieistniejącychkryterióworazdającegosięudowodnić(czy
raczejwyprowadzićwniektórychprzypadkach)pochodzenia.
Materiałpoddanyanaliziewaspekciekonfrontatywnympozwoli
odpowiedziećnapytanie,jakobajęzykiradząsobiezjednostkamiob-
cymi-czydążą(mającwsobietakipotencjał)doprzekształceniaich
w„swoje”,atymsamymniejakoudzielająprzyzwolenianawywieranie
przezniewpływunasystem,czyteżpozostawiająjewyraźniepoza
nimjakoodrębne,którychcechyobcościmożnawydzielić.Wprzed-
sięwziętejanaliziebędępróbowaćrozwikłaćtozagadnienie.
Pytanieoobcośćjednostekjestrównieżpytaniemogranice.Jak
trafniezauważaElenaW.Marinowa(Маринова2008a,s.24)wswojej
obszernejmonografiidotyczącejzapożyczeń,obcośćnaokreślonych
poziomachmożebyćzłudna,toznaczymożebyćtakodczuwanaprzez
odbiorcówjęzyka.Dlaprzykładupodajeonawjęzykurosyjskimsłowa
верба,вертолет,байдарка,którezostałyuznaneprzezankietowanych
studentówzarodzime,orazsłowoфилин-rodzime,którezewzględu
napoczątkoweфzostałouznanezazapożyczenie1.MariaWitaszek-
Samborska(1992,s.16)ściślewiążeodczuwanąobcośćzestopniem
przyswojeniadanegowyrazu,cojestoczywiścieuzasadnione,chociaż
„adaptacjawyrazupodwzględem[fonetycznym,fleksyjnymisłowo-
1PodobnebadaniaprzeprowadziłanagrunciejęzykapolskiegoM.WItASZEK-SAM-
BORSKA(1992,s.16-21).Wykazałyone,iżpoczucieobcościjednostekzapożyczonych
jestskrajniesubiektywne,uczestnicybadaniajakorodzimewskazywalinp.leksemy
szkoła,zegar,ceraitp.
