Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oblężenie:metaforaidiagnoza
11
Wżadnejmierzenienegującjegointerpretacji,zauważmyjednak
ponadczasowyiponadnarodowycharakterwzoruoblężeniawHer-
bertowymRaporcieśZnajdujemybowiemwtymwierszuzdania,
które,poprzezumownośćopisywanejsytuacji,zyskująwymiaruni-
wersalny:
oblężenietrwadługowrogowiemusząsięzmieniać
nicichniełączypozapragnieniemnaszejzagłady6
SkumulowanesprawozdaniezdziejówPolski(flGociTatarzySzwe-
dziś”)zawierawsobieprzeświadczenieonaznaczonymtragizmem
losiezbiorowości.Współcześni,którzyniedoświadczyliwojnyreal-
nej,mogąpowiedziećzapewne,żetoprzeświadczeniemaniakalne,
choćprzezswójchorobliwystan—wcaleniemniejtragiczne.
Wcześniejmogliśmyprzeczytać:
alezniejakądumąpragnędonieśćświatu
żewyhodowaliśmydziękiwojnienowąodmianędzieci
naszedziecinielubiąbajekbawiąsięwzabijanie
najawieiweśniemarząozupiechlebieikości
zupełniejakpsyikoty7.
Takiobrazekażnadtoulegadramatycznejkonkretyzacjiwdowol-
nychreportażachzcałkiemwspółczesnychwojen.
oblężenieprzybierałoróżneformy:obronywarownegoobozu,
miasta,flcudownejobronyświątyni”—jakpowtórzyłKwiatkowski
zaFranciszkiemZiejką8.Tenostatniwariant,wpolskiejliteraturze
najdobitniejwyrażonywobrazachoblężeniaJasnejGóry,bezwięk-
szegowysiłkupotrafimyrównieżumieścićwkontekstachuniwer-
salnych.Nietylepolskośćbędziewówczasnapierwszymplanie,
ileponadnarodowywymiarreligijny.Zapewne—dlaprzykładu
—wspólnywzórimperatywuobronyświętegomiejsca,wyrażony
przezTorquataTasso(GofredaboJeruzalemwyzwolona—jakchciał
6Z.Herbert:RaportzoblężonegoMiastaiinnewiersze.Wrocław1992,s.101.
7Ibidem.
8Zob.J.Kwiatkowski:Polskiarchetypś,s.397.
