Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Komediadajepoczuciepewnościisiły,właściwecharakterom
określanymprzezSchillerajakoflpiękne”,dysponująceprzymiota-
miwielkościinieskończonościzsamejswejnatury,podczasgdy
flwzniosły”charakterwiązanyztragediądoświadczawielkości
nadrodzetytanicznegowysiłku,zawszejednaknietrwale,zper-
spektywąnieuchronnychiniekończącychsiępowtórzeńwzlotów
iupadkówducha.Jestwtymrozróżnieniunapięknoiwzniosłość
niewątpliwyśladestetykiKanta,którąSchillerprzetworzyłwan-
tropologię,poszukującpełniegzystencjiwstaniebycianazwanym
flestetycznym”,międzymateriąaformąorazuczuciemamyślą.
Pełnywykładtejkoncepcji,zawartywListachoestetycznymwycho-
waniuczłowieka,choćsubtelniecieniujemyślnatematsposobupołą-
czeniawymienionychsprzecznościistawiacoraztonoweprze-
szkodyjednoznacznymrozwiązaniom,niepozostawiawątpliwości
codotego,żeflstanestetyczny”jestrównoznacznyzwolnością,
jeślirozumiećjąjakopełniędoświadczenia,harmonięistniejących
wczłowiekuprzeciwieństw,anieichlikwidację.Wtakistan–we-
długrozwijanejprzezpoetęmyśli–możeczłowiekawprowadzić
sztuka.
Wwydanychpośmiertnie(w1871roku)pismachSchillerazna-
lazłasiętakżeniewielkarozprawkapoświeconatragediiikomedii.
Poniekądsumujeonaróżnewątkimyśliopoezjidramatycznejijej
gatunkach,jakiepojawiłysięwjegowcześniejszychrozprawach
ilistach,alezwracauwagę,natleinnychpismpoetyogatunkach
dramatycznych,podkreśleniembezzasadnościporównywaniako-
mediiitragediicodozajmowanegoprzezniemiejscawhierarchii
gatunków.
Częstozapytywano–zauważaSchiller–którygatunekstoiwyżej,kome-
diaczytragedia.Bytorozstrzygnąć,należałobyzbadać,któraznichosiąga
wyższycel,alewtedyprzekonalibyśmysię,żeobiemajątakróżnepunkty
wyjściaiprzemawiajądotakróżnychsferpsychikiludzkiej,żeniedadzą
sięporównać
14
.
___
___
___
___
___
___
___
14
F.Schiller,Tragediaikomedia,w:GoetheiSchillerodramacieiteatrze,dz.cyt.,
s.317.
22
