Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
RozdziałI
4.Kryteriumzwiązaneznormamiiwartościamispołecznymipozwalanado-
konaniesubiektywnejocenyagresji.Charakterśrodowiskaikulturawyznacza
pewneramy.Zachowaniadopuszczalnewjednejgrupiespołecznesązakazane
wdrugiej.Przyzwoleniespołecznedotyczytakżeagresjidokonywanejprzez
uprzywilejowanegrupyosób(A.Mac,2005).
ZdaniemJ.Surzykiewicza(2000)agresjawystępujewprzypadkudziałania
podjętego,natomiastsamzamiarnazywanyjestagresywnością.Agresja,według
A.Frączka,jestprocesem,czynnością,aagresywnośćcechąosobowościnabytą
wtrakcierozwojupoprzezuczeniespołeczne(J.M.Wolińska,2000;por.D.Wój-
cik,1977).Agresywnośćmożnauznaćzacechęwrodzoną,czyliinstynktowną
skłonnośćdoagresjiwyładowywanąspontanicznie(A.Frączek,I.Pufal-Struzik,
1996).
Pojęciemczęstozamienniestosowanymzagresjąjestprzemoc.Zjawisko
przenikaniaobuterminówJ.Surzykiewicz(2000)nazywadyfuzjąpojęciową.
WedługI.Pospiszyl(1999)pojęcieprzemocy(podobniejakagresji)jesttrudnedo
zdefiniowania.Problemdotyczymiędzyinnymitego,żeuwzględniającwszyst-
kieprzejawyprzemocy,nadajemytemupojęciuznaczeniezbytogólne,natomiast
przypróbieprecyzyjnegojegookreśleniasąwskazywanejedyniepewneprzykła-
doweskrajneprzypadkizachowaniajednostek.
ZdaniemI.Pospiszyl(1998)wwiększościdefinicjipojęciaprzemocy
uwzględniasiętrzypodstawowekryteria.Sątorodzajzachowania,intencjaoraz
skutki.
Wdefinicjachobjawowychwymieniasięposzczególneformyprzemocy.
PrzykładmożestanowićdefinicjaJ.Surzykiewicza(2000).Wedługautora,po-
jęciaprzemocynajczęściejużywasiędoopisuformzachowańmiędzyludzkich,
którespotykająsięznegatywnąocenąspołeczną.
Autorzynastępnychdefinicjipodkreślającelowośćdziałaniaagresora(np.
A.Frączek,1986).PrzykładmożestanowićdefinicjaprzemocyB.Urbana(2000).
Badacztwierdzi,żeprzemocsłużyrealizacjiokreślonegocelupoprzezwykorzy-
stanieznacznegowpływusprawcyprzyużyciuróżnychjejform.
Wkolejnejgrupiedefinicjiznalazłysięte,którewskazująnakonsekwencje
negatywnychzachowań.NaprzykładJ.Kądziela(za:I.Tyrna-Łoj,2000)twier-
dzi,żeprzemoctowywieraniewpływunainnychludzi,któregoskutkiemjest
obniżeniepoziomurozwojusomatycznegoiduchowegowodniesieniudopoten-
cjalniezakładanego.
NacałkowicieodmienneujęcieprzemocyzwróciliuwagęR.J.Galles
iM.A.Strauss(za:I.Pospiszyl,1998).Uznalioni,żeprzemocynienależyroz-
patrywaćwkategoriachklinicznychczynaukowych,aletrzebajejprzypisaćcha-
rakterpolityczny,gdyżjejkształtjestściśleuzależnionyodzmianspołecznych.
OstateczniezaJ.Mellibrudą(1993)możnaprzyjąć,żeabymówićoprzemo-
cy,musimiećonakilkaistotnychcech:
