Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Częśćpierwsza.Komentarz
gwałtownąpolemikęwdziennikach.ListyzWielkopolskiizNiemiec(wuWieku”)
orazmnóstwofelietonówiartykułówprzygodnychwuEchu”
,uSłowie”
,uTygodniku
Ilustrowanym”
,uRoli”iinnychczasopismachidziennikach5.
PokilkuletniejpracyredaktoraGnatowskizdecydowałsięrozpocząćstudia
teologicznewInnsbrucku.Święceniakapłańskieotrzymałw1887r.,mającwów-
czasjuż32lata.JakzauważyłPiotrChmielowski,Gnatowskizostawszyksiędzem,
otrząsnąłsięzsilnychwpływówprof.Tarnowskiegoizacząłpisaćsamodzielniej
zarównopodwzględemtreści,jakiformy6.
Jużrokpóźniej,w1888r.zostałpowołanyprzezpapieżaLeonaXIIInase-
kretarzanuncjaturywMonachium.PonadtouPrzeglądKatolicki”informuje,że
od1889r.Gnatowskiawansowałzfunkcjisekretarzanatajnegopodkomorze-
gopapieżaLeonaXIII7.Papieskipodkomorzyczęściejzwanyjestszambelanem
itakainformacjafigurujewwiększościźródełbiograficznych.Jakowyższyurzęd-
nikJegoŚwiętobliwości,ks.Gnatowskimiałdostępdoprywatnychpomieszczeń
LeonaXIII,zapewnebyłteżwysłannikiemnaeuropejskiemisjedyplomatyczne8.
Karieranuncjuszatrwałajednakkrótko.W1890r.wyjechałzMonachium
iosiadłweLwowie,bypracowaćtamjakokatechetagimnazjalny.Dodziśżadne-
muzbadaczynieudałosięustalić,dlaczegoksiądzporzuciłdobrzezapowiadają-
cąsiękarierędyplomatycznąwMonachiumdlapracynauczycielskiejwGalicji.
Nieulegajednakwątpliwości,żebyłtoniezwyklepłodnyokresdlajegotwórczo-
ści,którązdecydowałsięposzerzyćoutworybeletrystyczne.Dotychczastwo-
rzyłbowiemjedynieesejezzakresuhistoriisztukiiliteraturoznawstwa.Wlatach
1890-1920prałatstworzyłswojenajsłynniejszepowieści,atakżedramatwjed-
nymakciept.Jakliściezdrzewstrącone…-swegoczasuwystawianynalwowskiej
scenieteatralnej,dobrzeprzyjętyprzezpublicznośćikrytykęliteracką.Wtedyteż
ks.Gnatowskiznówwyruszałwpodróże,którychowocembyłapowieśćepisto-
larnaListyznadAdriatyku.
PodczaspracywelwowskimkościeleorazgimnazjumGnatowskiotrzymał
noweodznaczenia:w1900r.zostałkanonikiemżytomierskim,a5maja1905r.
prałatemdomowymJegoŚwiętobliwości9.Jesttotytułhonorowy,przyznawany
zazasługidlaStolicyApostolskiej.
Wroku1905przeszedłnaemeryturę.GdybyzamieszkałwWatykanie,jako
prałatdomowymógłbyzostaćspowiednikiempapieża,wybrałjednakWarszawę.
Byłjużwtedyschorowanyiprawieniewidomy.Nieprzeszkodziłomutojednak
5Z.Sarnecki,JanŁada,uŚwiat”1895,nr10,s.236.
6P.Chmielowski,DziejekrytykiliterackiejwPolsce,Warszawa1902,s.402-403.
7[b.a.],Śp.KsiądzJanGnatowski…,s.686.
8Por.A.E.Mikinka,„Kapłan-literat,wykwintnyksiądz-esteta”.Jan„Łada”Gnatow-
ski(1855-1925)-kaznodziejanieprowincjonalny,Łódź2016,s.35.
9[b.a.],Śp.KsiądzJanGnatowski…,s.686.
